Ma-avocado yatala ku dyiwa yatetano yari eka xivumbeko xa ntumbuluko kambe yanga tirhisiwa ku endla mafurha kumbe mukapu. Hi 2018, vuhumelerisi bya ma-avocado bya Afrika Dzonga abyiri kwalomu ka 170 000 tonnes, laha hafu (86 000 tonnes) ayi languteriwe kuxaviseriwa matiko ya Europe na UK. Kwalomu ka 40% yi xaviseriwe timakete ta laha kaya kutani 10% yinwana yitirhisiwe ku endla mafurha ya avocado na purée.
Mafurha ya Avocado
Mafurha eka ma-avocado yale ka xiyimo xa vumbirhi hi vukona loko ya rhangeriwa hi ti olives nkarhi wun’wana yale henhla.
Ma-avocado loko ya vupfile yanga tirhisiwa ku endla oyili yimbisi, mafurha lawa antswisiweke, na mafurha lawa gwitsirisiweke; lawa ya tirhisiwaka eka switolwa na swavumaki bya swakudya. Mafurha ya avocado yakumeka hi extra-virgin ntsena naswona yanga nuherisiwa, e.g. hi garlic kumbe lemon. Ehandle ka kuva ya tirhisiwa eka ti saladi nati marinade, yakota kutshwa kufika eka 250°C leswi endlaka leswaku yakota ku katinga naku chachamisa.
Mafurha ya avocado ya phakela ti omega-3 fatty acids, yatlhela yava nati fatty acids totani hi anti-inflammatory oleic acid na mpfumaleko wa cholesterol. Yatlhela yava na chlorophyll leyingariki na mphakelo wa ntumbuluko wa magnesium ntsena kambe wupfuneta miri kuva wufayelela swakudya leswi tikaka.
Mafurha ya avocado ya fuwile hi vitamin-rich oil leyingana ti vitamin A, B1, B2 na D, amino acids, lecithin naswona yi ndhundhuzeriwa ngopfu kuva yiri nati antioxidant hikokwalaho nhlayo yale henhla ya vitamin E. Yi kahle eka nhlonge leyi chavaka dyambu naswona yinga pfuneta eka ku sirhelela nhlonge naku lulamisa swiphiqo swofana na eczema na psoriasis.
Mafurha ya avocado ya cheriwa e bodlheleni kuya xavisiwa naswona nhlayo leyikulu yikumeka hi diromu ra 210-litre.
Mukapu wa Avocado
Ma-avocado ya tirhisiwa ku endla guacamole – leswi kunga dip, kumbe avocado purée/pulp. Ntshikelelo wa matimba wa tirhisiwa ku humelerisa pulp, endzhaku yi pakiwa yi gwitsirisiwa eka minus 18°C. Loko yi gwitsirisiwa yikota ku tshama malembe mambirhi na makume nharhu wa masiku endzhaku ko n’okisiwa eka xigwitsirisi.
Avocado pulp yinga susiwa kumbe ku cheriwa nantswo hi tamatisi, nyala, xikwavava, coriander na swipayisisi swofana na viriviri. Swiphakitani swo xavisiwa swivekiwa endzeni ka swiphephani kutani leswikulu swiva eka maphakitit ya kufika eka 3 kg. Puree yotala na switirhisiwa swa guacamole kusuka e Afrika Dzonga swina xitifikheti xa Kosher na Halaal.
Avocado leri Gwitsisiriweke
Ma-avocado lawa ya vupfeke ya vandliwa, ya susiwa nyungu kutani ya tsemeleriwa yava swilayi kumbe swiphemu leswintsongo. Swipetlu leswi swa ma-avocado endzhaku swi cheriwa endzeni ka nkatsakanyo wa ascorbic acid na citric acid loko swingase gwitsirisiwa hi xin’we xin’we hi xihatla (IQF). Leswi endliweke swicheriwa endzeni ka swiphephani swa plastiki.
Translated by Ike Ngobeni