Dipatlisiso tsa mobu di lokela ho etsoa di lemong tse mmalwa tse seng kae, ho tataisa diqeto tsa mofu le ho lokisa ho se leka-lekane ha dimatlafatsi le kgaello ya dijo pele di jala koro. Lenaneo la kemiso le ne le tla lokela ho fetoha bakeng sa ho fapana ha mobu karolong e sa tshwaneng ya polasing ha mmoho le naha e le nngwe, mobu o fapaneng, maemo a lehodimo, mekgwa e behilweng, mokgwa wa ho lema le dijalo tse lenngweng nakong ya pele.
Dihwai di hloka ho lekanyetsa ditlhoko tsa feme le ditshenyehelo tsa sena ho tiisa hore tlhahiso e ntse e tswela pele. Ha ho utlwahale ho sebedisa chelete e eketsehileng ka manyolo ho fapana le bo kgoni ba chelete ya naha e itseng.
Ntho ya bohlokwa bakeng sa ho lengwa ke ho etsa bonnete ba hore dimela di na le dimatlafatsi tse lekaneng ho bula menyetla ya tsona e hlahiswang. Ho haellwa ke phepo e nepahetseng ho ka ba le phello e mpe ho kgolo mme ho baka sesosa sa dimela, e leng tsona tse fanang ka dimela tse kotsing ya ho hlaselwa ha dikokonyana le ho hlaha ha mafu.
Mobu Wa Esiti
Koro e lokela ho hlahiswa mobung o nang le pH pakeng tsa 5.5 le 6.5 ka sekala sa calcium chloride. Dimatlafatsi tse ding tsa mobu di ka nna tsa se ke tsa fumanwa ha pH e ka tlase ho 4.5. Laeme e ka sebediswa ho eketsa ditefatsi tsa pH pele lema, le boleng bo hlokahalang ho itshetlehile ka boemo ba pH le mofuta wa mobu.
Mohlodi wa laeme o lokela ho kgethwa ka nepo. Ho ya ka Tataiso ya Mokgatlo wa Setsi sa Mefuta e Meholo ya dipatlisiso tsa Temo. Ho hlahisa Peo e Nyenyane Morung wa Lehlabula, di-dolomitic laeme di lokela ho sebediswa ha karolelano pakeng tsa calcium le mankanisi e fetang 10:1, di-calcitic laeme di lokela ho sebediswa haeba karolelano e ka tlaase ho 10:1 mme di tshetse mankanisi di feta 40 mg/kg (ppm) le dolomitic laeme ha dintho tsa mankanisi di le tlase.
Laeme e lokela ho tsamaiswa dikgwedi tse tharo ho isa ho tse nne pele e lengwa le ho kopane ka ho feletseng le mobu o nang le ho tswileng kapa diski ebe o lema ho fihlela ka botebo ba 200 mm ho isa ho 400 mm. Dihwai di ka lema mefuta e mengata ka mamello e ntle ya aluminium, ho fokotsa tshusumetso ya mobu wa esiti e hlahiswang.
Sefate Se Seholo
Tse kgolo tse tharo di-nitrojene, phosphorus le potasiamo di na le tshusumetso e kgolo tlhahisong. Dihwai di lokela ho buisana le rasaense wa mobu kapa Grain SA bakeng sa ditlhahiso tse kgothaletsweng mme di ba thuse ho fetola ditlhahiso tsena ho latela lditlhoko tsa lenaneo la bona la tlhahiso le tikoloho. Hape ke ntho e ntle ho bua le dihwai tse ding sebakeng sena ka diphihlelo tsa bona tsa moholo, ho ba le diphello tse fapaneng le tsa ba bang.
Ha ho na di-nitrogen tse fetang 20 tse lokelang ho sebediswa nakong ya ho lema, kaha naetrojene e ka chesa peo mme e na le tshusumetso e mpe tabeng ya ho mela, ho ya ka Tataiso ya Mokgatlo wa Tlhahiso ya Temo ya small grain. Ho hlahisa Peo e Nyenyane Motseng wa Lehlabula. Dikarolo tse phahameng di lokela ho etswa pele ho lema kapa naetrojene e lokela ho ba sehlopha se behilweng hole le peo nakong ya ho jala haeba ho ka sebediswa tse fetang 20 kg/ha.
Dihwai tse ngata di etsa di-nitrogen tse pedi ho isa ho tse tharo ho thibela liching le ho netefatsa hore dimela di na le naetrojene e lekaneng ka nako e nepahetseng ya tswelo-pele. Dikarabo di lokela ho fetolwa ka tlase haeba dijalo, tse kang dimela, tse kenyang naetrojene mobu, le nako ya pele, empa di fetolwa hodimo haeba dihlahiswa tse phahameng di hlahiswa nako e fetileng kapa ha ho na le masala a mangata a sa senyehang mobung nakong ya ho jala, e leng se ka lebisang nako e ngata ya naetrojene.
Dikopo tsa phosphate di lokela ho tataiswa ke tlhahiso e reretsweng ka hektare le phosphate e fumanehang mobung. Potassium hangata e bakwa ke dihlahiswa tse futsanehileng Afrika Borwa, empa ho haella ho ka etsahala mobu o moholo wa lehlabathe, tlasa maemo a mobu o batang, a omileng le a omileng le mobu o nang le matla a phahameng haholo a mankanisi le khalsiamo.
Bonyane Ba Dielemente
Tshebediso ya disebediswa tse nyenyane tse kang koporo, sinki, manganese, tshepe, molybdenum le borone, di ka nna tsa se ke tsa eba le moruo o loketseng tlhahiso ya ho omella kapa dinaha tse nang le dihlahiswa tse tlaase, kahoo dihwai di tlameha ho bala ditshenyehelo tsena pele di sebedisa dimatlafatsi tsena.
Hang ha matshwao a kgaello ya phepo e hlaha, hangata e se e le morao haholo ho kgutlisa tshenyo empa kgahla ya lekgasi e ka thusa ho thibela ho lahlehelwa ho eketsehileng.
Translated by Sebongile Sonopo