Ho Lema, ho Lema ka Mehoma le ho Ekgwa

Ho Lema

Tlhaloso ya nnete ya ho lema dimela ho lokisetswa leha e le ofe mobu o lokelang ho lengwa. Sena se akarelletsa ho lema ka mehoma, ho ekgwa kapa ho lema. Tsena di ka etswa ka letsoho (ka sekgahla) kapa ka mechine, ka thepa e bontshitsweng ka tlaase. Ho senya mobu ka tlwaelo ho bolela feela ho lokiswa ha bethe ya dipeo le ho sebetsa ha mobu o ka hodimo ho 20 ho isa ho 30 cm o bolelwang e le sekwahelo.

Ho Lema ka Mehoma

©Roger de la Harpe
Ho lema ka mehoma ke ho senya kapa ho reteleha ha mobu ho ya boemong bo tebileng. Sena se itshetlehile ka sejalo se lokelang ho lengwa, botebo ba motswako wa mobu le sebopeho sa mobu. Ho lema ka mehoma hangata ho etswa haeba ho ena le mekwallo mobung eo ho etswang motswako o fokolang le ho theola metsi. Haeba mobu o kopane ho lema ka mehoma hape o lokolla ho teteana. Haeba monontsha, monontsha wa dintho tse phelang, manyoro ka ditlama, moitedi kapa kalaka e hloka ho kopantswa dibakeng tsa metso ya mobu ona o fihletswe ka ho o lema ka mehoma mobung. Hangata sena se etswa botebong ba ntho leha e le efe pakeng tsa 30 le 100 cm.

Ho Ekgwa

©Roger de la Harpe
Ho na le mefuta e seng mekae ya ho ekgwa empa e atileng ka ho fetisisa ke ho ekga ka disk, metsu le ho ekga ka spring tooth. Ho ekga ke sesebediswa se sebediswang ke dihwai ho lekana le ho lokisa bethe ya peo ya ho jala peo kapa dipeo. Ho ekga ho sebedisetswa ho qhaqha jwang ba mobu le mofoka kapa masala a dijalo le hodimo hodimo. Hape sena se etsa hore ho be le moralo o moholo wa topsoil, o nolofalletsang metso e mecha ho ntlafatsa kamora ho mela.

Translated by Bongani Matabane