Ndzulamiso, ku Rima naku Harika
Ndzulamiso
Nhlamuselo ya ntiyiso leyi hlamuselaka tillage yivula ndzulamiso wun’wana na wun’wana wa misava leyi lavaka ku rimiwa. Leswi siwkatsa kurimiwa, ku harikiwa na tilling. Leswi swinga endliwa hi mavoko hiku tirhisa xipedi kumbe kutirhisiwa muchini, kumbe switirhisiwa leswinga kombisiwa laha hansi. Ku endliwa ka tilling ya misava swivula ndzulamiso wo olova wa laha kungata byariwa kona mbewu xikan’we naku rimiwa ka misava yale henhla ya kwalomu ka 20 kuya eka 30 cm wa misava.
Kurima
Ku rimiwa ka misava iku hundzuluxa misava yale henhla leswaku yiva ehansi kuya laha kunga enta nyana. Leswi swiya hi swibyariwa leswi lavaka ku byariwa, vuenti bya timintsu takona xikan’we na xivumbeko xa misava. Ku rima swiendliwa loko kuri na leswi swisivelaka ku nghenelela ka timintsu emisaveni kuva tikula kahle, ku tswongiwa ka mati xikan’we na ntumbuluko wa misava. Loko misava yi gandlekile swi endleriwa leswaku yita olovisiwa. Loko kulaveka ti khemikali, manyoro, lime naswin’wana swononisa swifanele kuva swi cheriwa kuva swikatsiwa na misava yoleyo. Leswi switala ku endliwa eka vuenti byale xikarhi ka 30 na 100 cm.
Ku Harika
Kuna tinxaka tintsongo ta ti hariki kambe leti talaka kutirhisiwa i disk harrow, spike na spring tooth harrows. Leswi i switirhisiwa leswi tirhisiwaka hi van’wamapurasi ku levela xikan’we naku lulamisa misava leswaku kuta byariwa mbewu kumbe swimilani. Hariki yitirhisiwa ku fayelela maguvadi xikan’we naku susa nhova leyingavaka yisalerile eka misava yale henhla. Leswi switlhela swi endla misava yale henhla yiva ya xivumbeko lexi ringaneleke, leswi olovisaka kuva timintsu letintsongo tinghenelela xikanwe naku mila hiku olova.
Translated by Ike Ngobeni
