Ho ja Pearl Millet
Pearl nyalothe ke ho hlokomolohwa, empa ke dijo-thollo tse nang le phepo e ntle haholo di hodileng ka mokgwa wa boiphediso mahaeng a Afrika. Peo e jewa ke batho, athe diphoofolo di thabela dimela tse tala hammoho le peo.
Ka Moo o ka Jang Perela
Pearl nyalothe ke dijo-thollo tse nang le phepo e ntle ka zinki, vithamine B le A. E na le kgauta e eketsehileng ka makgetlo a mararo le kakaretso ka monwana hape e na le potassium, phosphorus, magnesium, zinki, koporo le manganese. Peo ya perela e phahame ka mafura le protheine 9% ho feta tse ding tse ngata tsa dijo-thollo. Ha ho etswa diteko tsa ho fepa India, mapolanka a perela a ile a bontshwa a le matla haholo ho feta raese le koro.
Lerumo le hlahiswa ho tloha ho nyalothe ka mehato e mmedi. Peo ya pele e na le mobu wa metsi a pele ho hlahisa metsi, ebe e omisitsweng le mobu ho hlahisa phofo. Koro ena e sebediswa bakeng sa papa kapa e le motswako dijana tsa setso tse kang di-khuskhus le mahobe a papetlaneng. India, phofo ya mapolanka e sebelisetswa ho etsa bohobe bo sa lomoswang bo bitswang chapati. Dimela di boetse di phahama jwaloka mathungthung (e nang le tatso e monate) le peo e tala e hadikilweng ebe e jewa jwaloka meroho dibakeng tse ding.
Millet e boetse e sebediswa e le matla bakeng sa biri. Nakong ya tshwaetso, dijo-thollo tsa ma-millet di hlaha hoo e batlang e le dimilimithara tse 25, ho fetola di-STRACH ho tswekere. Meroho e hlahisitsweng ke e omisitsweng ka letsatsi ebe e kenngwa ka phofong e phodileng. Jwale phofo ena e tswakane le metsi mme e tlohetswe hore e hlahise biri. Perela ya dikgahla e ka senyeha ho e-na le matla a dimela ka ho nwa jwala bo bongata empa boholo badlijo-thollo bo kotsi ho dimela tse ngata tse qhibidiang.
Perela Millet e le Phoofolo ya Diphoofolo
Peele ya perela e loketse ho sebediswa e le furu e tala bakeng sa diphoofolo ha e ntse e hola ka potlako, e na le makgasi a monate, e ka kgaolwa kgafetsa le ho dimela ka bolokolohi. Tillering ke ntshetsopele ya letlobo e hlahisang hlooho ea dijo-thollo.
Perelae nyathola makgulo a ka fuwang 40-50 cm e phahameng (ho tloha ho 40-50 ka mora matsatsi a temo), empa ha ya lokela ho fepa ka tlaase ho 15-30 cm. Dijo tsa phomolo bakeng sa dibeke tse hlano pele o boela wa fula. Dihlahiswa tse omeletseng di ka tloha ho 0,25-3 t/ha (likarolong tse ka thōko tsa lehoatata) ho isa ho tse 27 tsa ha/ha esita le tse 40 tsa ha/ha, tlasa maemo a loketseng.
Ha o fepa perela ya dijo-thollo ho diphoofolo e lokela ho ba fatshe. Ho senya ho ka etsa hore sekoti se thata se fokotsehe, se bakang ho halefiswa ka hare ho dikhomo le dikolobe. Bakeng sa dikgomo, perela ya mmala wa dijo-thollo e bonahala e phahametse mabele empa e le tlase ho poone ka ho fepa. Ho tshelwa perela e nyenyane e ka feptjwa ho rala dikgoho ha dikolobe di fepa pereladi nyatholwe di fumane ho fihlela ho bolaeya boima ba matsatsi a 10 pejana.
Translated by Sebongile Sonopo