Umkhicito we Buckwheat

© Jasper Teboc (North Carolina State University)

I-Buckwheat (iFagopyrum esculentum) sitjalo setimbali semnyaka lesihluma sifike ku 1.2m kuya etulu ngetimphandze letishonako phindze nesikhatsi lesimfisha sekukhula. Silinyelwa letinhlavu tayo letinemakona lacijile ladliwa bantfu, njengekudla kwetilwane, phindze njengenhlanyelo lembonyako.

Ingiyo ‘inhlavu lebalulekil’ ayihambisani ne wheat. Yebo nje, noma ingasiyo lechamuka kumndeni we tjani njenge cereal, ibekwa emkhatsini wetinhlavu te cereal.

Iyimvelaphi yase Southern Asia futsi seyihlanyelwe lapho iminyaka leminingi. Yahlanyelwa eChina eminyakene lengu 1000 A.D., yatfulwa eEurope ngeminyaka yandvulo yelishumi nesihlanu yase isakateka eUSA ngeminyaka yandvulo yelishumi nesikhombisa.

Bakhiciti be Buckwheat

I-Russia ne China bakhiciti labakhulu be buckwheat emhlabeni wonkhe nemahekitha langetulu lwetinkhulungwane letimakhulu lasikhombisa kanye netinkhulungwane letimakhulu lasitfupha nemashumi lasitfupha nakunye, ngekushiwo.

I-Buckwheat yahlanyelwa kabanti iminyaka lembalwa leyengcile, kepha ngenca yekuvuna lokuphansi lokusele kanye nekugadvwa kwalokusele kwenhlanyelo kwentela kupha tilwane, lomkhicito we buckwheat kwentela letinhlavu tayo kuyintfo lencane. Kusetjentiswa kwe buckwheat eNingizimu Afrika kukalekile - isetjentiswa kakhulu njengenhlanyelo yekumbonya.

Kusetjentiswa kwe I-Buckwheat

I-Buckwheat ayinayo igluten, emaprotein laphakeme, ifibre, imagnesium, icalcium, ipotassium, iphosphorus, ifatty acid: iomega 3 na 6, iniacin ne folate.

Tinhlavu te buckwheat, kepha ikakhulu lamacembe, atfwele irutin intfo lenika libala kulesitjalo, yatiwa kutsi icinisa emabondza. Litiya leliluhlata le buckwheat linetigaba letiphakeme te rutin futsi kukhona lokutfolwako kutsi kukale sifo se cardiovascula, lokunciphisa ingoti yekucinisa lama arteries kantsi phindze kwentela kusebenta kwe makhekhali lahlangene.

Letinhlavu tidliwa tiphelele noma tingakapheleli, tiyaphekwa tentiwe lipalishi, tiyashaywa tibe ngu flour noma tisetjentiswe njenge groat.

Letinhlavu letingakapheleli, letiphindze tatiwe njenge groat ye buckwheat, tiyatiwa (tiluhlata noma tichakata) ngekudla lokuluhlata lokusetjentiswa kumasaladi, kuphindze kungetwe kumisobho kanye nakutitjulo phindze kusetjentiswe kuma crackers naku granola.

Flour we buckwheat (lowakhiwe ngetinhlavu letibhuliwe) usetjentiswa ekwakheni emanoodles bese ufakwa kulokuhlanganisiwe kwekubhaka lokute igluten. Tinhlavu te buckwheat letitfosiwe tibitwa ngekutsi yi kasha. Le kasha lebovu sa nsundvu inelintongomane lelicinile, sinongo lesitfosiwe. Ngu flour we sintfu eRussua, ePoland nakulamanye ema lase East-Europe, ibuckwheat iphindze isetjentiswe ekwakheni ivinegar, bhiya, tjwala kanye nelitiya.

Emakhasi ebuckwheat (ngemuva kwekusua letinhlavu) angaphiwa ema ruminats (tinkhomo, timvu, timbuti, nalokunye) kanye netilwane tekufuywa.

Ngenca yetimbali te buckwheat letatelwa tinyosi, luju lungaba ngumkhicito kumlimi we buckwheat. Luju lwe buckwheat linemaprotein laphakeme phindze lutfwele 22 wa 24 wetintfo letibalulekile lapho khona le iron inganakwa.

Translated by Phindile Malotana