Ukukhiqizwa kwe-Buckwheat

© Jasper Teboc (North Carolina State University)

I-Buckwheat (Fagopyrum esculentum) sitjalo esithuthumba qobe nyaka esikhula sibe yi-1.2 m ngobude esinemirabhu engatjhingeliko, begodu sithela isikhathi esifitjhani. Sitjalwa ngokusebenzisa imbewu yayo engunqantathu edliwa babantu, nefuyo, begodu isetjenziswa njengesitjalo esivala ihlabathi.

Iyithoro ekhethekileko engakahlobani namabele. Nanyana ingakahlobani nomndeni wotjani ebufana nama-cereal, ihlukaniswa ngokobana iyithoro eyi-cereal.

Ingeye-Southeast Asia ngokwendabuko, begodu sele itjalwe khona iminyakanyaka. Sele itjalwe enarheni ye-China kusukela ngeminyaka yabo-1000 A.D., yathulwa enarheni ye-Europe ngeminyaka yabo-15th century, yasabalalela enarheni ye-U.S ngeminyaka yabo-17th century.

Abakhiqizi be-Buckwheat

Inarha ye-Russia ibakhiqizi abakhamba phambili be-buckwheat ephasini, ngebanga lokobana bakhiqiza hlangana kwamahekuthara ayi-700 000 kanye ne-661 000 yayo. Abanye abakhiqizi ekubalwa hlangana inarha ye-Ukraine - (167 000) yamahekuthara, inarha ye-France ikhiqiza amahekuthara ayi-111 000, kuthi inarha ye-USA ikhiqize amahekuthara ayi-(83 000).

Ukusetjenziswa kwe-buckwheat eSewula Africa kuncani - isetjenziswa njengesitjalo esivala ihlabathi khulu. I-Buckwheat sele itjalwe iminyakanyaka, kodwana ngebanga lokobana ayinasivuno esihle, nokobana itjalelwa ukuphiwa ifuyo khulu, umkhiqizo we-buckwheat, ikhiqizelwa intanga zayo ayikandi.

Ukusetjenziswa kwe-Buckwheat

I-Buckwheat mthiya ongana-gluten, ozele amaprotheyini, magnesium, calcium, potassium, phosphorus, fatty acids: omega 3 kanye ne-6, niacin, kanye ne-folate. 

Imbewu ye-buckwheat, kodwana khulukhulu amakariwayo, amumethe i-rutin eduma ngokuqinisa amaboda we-capillary. Itiye ye-buckwheat ehlaza ngokombala ineleveli ephezulu ye-rutin njeke iletha inzuzo eqeda amalwelwe wehliziyo, iphungula ubungozi bokobana imithambo yehlizo iqine. 

Ithoro le idliwa iphelele nanyana ihlutjiwe, ifakwe emratheni, isiliwe kwenziwa ngayo iflowura nanyana kwenziwe ngayo ama-groats. Imbewu ehlutjiweko, eyaziwa njenge-buckwheat groat ithandwa ihlaza nanyana idliwa ekudleni okuhlaza, nanyana isetjenziswa emasaladini, amasobheni, nanyanana kuma-stew, begodu isetjenziswa kuma-crakers kanye nama-granola.

Iflowura ye-buckwheat (eyenziwe ngentaga) isetjenziselwa ukwenza ama-noodles, begodu ifakwa entweni zokubhaga ezinganayo i-gluten. Imbewu ethostiwesko ye-buckwheat ibizwa bona yi-kasha. I-kasha enombala obomvu ukuya konzotho inambitheka inga yintongombani.

Iflowura yesintu enarheni ye-Russia, Poland kanye nezinye iinarha zepumalanga ese-Europe, i-buckwheat isetjenziswa nevinigeni, ebhiyeni, etjwaleni kanye netiyeni.

I-Buckhweat esala ngemva kokobana kususwe intanga ingaphiwa ifuyo ekubalwa hlangana nayo, iinkomo, izimvu, iimbuzi, kanye nenkukhu.

Ngebanga lokobana amathuthumba we-buckwheat athandwa khulu zinyosi, iliju kungaba ngeminye imikhiqizo etholwa balimi be-buckwheat. Iliju le-buckwheat lizele amaprotheyini,begodu limumethe izakhimzimba eziyi-22 kweziyi-24 ze-iron ngobunengi.

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana