Tikhatsi Temakotapeni

© Photo courtesy of the California Avocado Commission

Emakotapeni eNingizimu Afrika titselo – tasebusika, letikhiciteka etindzaweni letinekushisa kanye nebumantana kwelive, ikakhulu etifundzeni tase Limpopo nase Limpopo.

Ngekwendalo, bekukhona tinhlobo letintsatfu temakotapeni letilungele tindzawo letehlukene temkhicito wemakotapeni. Inhlanyelo yase West-Indian leyiyincelencele kusitfwatfwa lekhula lapho kushisa khona, etindzaweni letiphansi letinebumantana naletishisa kakhulu letinetitselo letise Central America, tibe letinhlobo temakotapeni tase Mexico titsatsela kakhulu lapho kuphole khona, timo letiphakeme tasendzaweni leshisako kanye nesimo lesecile. Lenhlobo yesitsatfu, emakotapeni eGautemalan, icolela simo selihlandze lesipholile lesinesimo sekushisa lesibanti lesecile.

´Ngesimanjeˈinhlanyelo kufana ne Fuerte, leyatiwako eNingizimu Afrika, seyihlanyelwe ngendalo kanye nangendlela yekufakelwa ngetinhlobo tendalo temakotapeni. Ngesimo se Fuerte, kwengciswa phakatsi kwe Guatemalan kanye ne Mexican, kuvumela lenhlanyelo kutsi ikhule noma ihlume etimeni letinesimo lesibanti kunehlobo lengiyo nje ye Guatemalan.

Sikhatsi Sekuvunwa KwemaKotapeni

©Chris Wessels Photography

Sikhatsi sekuvunwa wema kotapeni sishiyana ngesimo sesigodzi kanjalo nangalenhlanyelo. eNingizimu Afrika, sicumbi noma lining lemakotapeni likhokhwa kusuka ngenyanga yeNdlou kuya kuyeNyoni, kushiyana ngendzawo yekukhicitela kantsi nalenhlanyelo lengachubekisa lesikhatsi kusuka kunyanga yeNdlovana kuya kunyanga yeLweti.

Kufana nekutsi, lelikotapeni le Fuerte livunwa kusuka kunyanga yeNdlovana kuya kunyanga yaMabasa ngasedolobheni lase Levubu khashane nesifundza lesisenyakatfo. Yebo, angakhiwa kusuka kunyanga yeNkhwenkhweti kuya kunyanga yeNgci etincenyeni letise ningizimu yasesifundzeni sase KwaZulu-Natal. iFuerte iphindze yinhlanyelo yemakotapeni yekucala noma lesheshako.

Yinye yetinhlanyelo lephutako yi Ryan, lengavunwa muva ngenyanga yeMphala kumapulazi lase KwaZulu-Natal. Letinye tinhlobo letiphutako yi Lamb Hass, lekuyinhlanyelo lephutako, kanjalo ne Reed lenkhulu, iCarmen-Hass ne Gem.

Ngekuya kwesikhatsi lesikaliwe ngebukhona bemakotapeni eNingizimu Afrika, bakhiciti labaningi labatentelako sebakhokhe inhlanyelo kwentela kuchubekisa sikhatsi sekuvuna. Timphawu letimbili tifaka iGEM, levunwa emavikini lamane muva kune Hass, ne Carmen-Hass, likotapeni lelivutfwa ngekushesha, lelivunwa emavikini lamane ekucaleni kune Hass.

Translated by Phindile Malotana