Lizambane

© Louise Brodie
Ligama lesayensi: Solanum tuberosum
Ligama lelatiwako: Lizambane

Inchazelo Yesitjalo

Lesitjalo sinemagala emacembe langakavami ngetulu kwemhlaba langakalungeli kudliwa futsi letimphandzanyana ngaphansi letenta lokudla lokungukona kulesitjalo. Letimphandzanyana tingaba yindingilizi futsi letinye tisandingilizi ngekumakwato.

Kusetjentiswa

Aphekwa adliwe ngendlela yemacarbohydrates. Aphindze ashisiswe nakwakhiwa tjwala besipirithi. Ayafriziwa nakwentiwa emachips emazambane. Sitashi semazambane sisetjentiswa etindzaweni tekupheka njengentfo yekutiyisa. Futsi asetjentiswa njengentfo leyenta timphandzanyana tetindumbu esikhatsini lesilandzelako sekuhlanyela.

Tidzingo Temhlabatsi kanye Nemalungiselelo

Ahlanyeleka kahle emhlabatsini lomunyeke kahle, nalofaka kahle umoya, ngekuvundza lokusetulu. Sihlabatsi lesilula ngusona sincono; lubumba loluphakeme lwenta kuvuna kubenetinkinga. Ayamelana nesihlabatsi se esidi, pH4,3 kuya ku 6,1. ipH lesetulu ivumela emagciwane lakhula ngetulu kwesigogo lesicinile.
Hlephula umhlabatsi ube ngemamilimitha lamakhulu lasihlanu bese uhlukanisa umhlabatsi lohlangene. Ngemuva kwaloko susa longetulu lomakhulu lamatsatfu ngemamilimitha ubenesiciniseko kutsi lomhlabatsi uhlukaniseke kahle nenhlanyelo letimilelako noma lukhula lolusele luyasetjentwa kulomhlabatsi. Umhlabatsi kumele ubemantana ngalesisikhatsi. Ekugcineni idisc yangetulu lelikhulu nemashumi lasihlanu kuciniseka kutsi indzawo yekuhlanyela ilungele kuhlanyela tindumbu temazambane.

Simo selitulu

Lenayinhlanyelo yesimo lesikahle lebona kuphuma kwayo lokukhulu kanye nelizinga lelihle etigodzini letinesimo selitulu kanye nelinani lelidze lelilanga ngesikhatsi sekukhula kwayo. Emagciwane, imuhlwa kanye netinkinga temanti noma ngasiphi sikhatsi abe emazambane akhula. Awenti kahle ngesimo selitulu lesingetulu kwemaphesenthi lamashumi lamabili nesiphohlongo.

Indzawo yekuhlanyela

Tindzawo tekuhlanyela letatiwako yi BP1, kuze kube ngunyalo, Vanderplank, Buffelspoort, Astrid, Hoevelder, Mnandi. Ngekuba sitjalo lesimcoka senhlanyelo liningi letindzawo tekusilima tiyakhula titsetse indzawo futsi letinye letiningi setikhulisiwe.

Translated by Phindile Malotana