Tshepedišo ya Oli ya Mohlware

© SA Olive

Oli ya mohlware e tšweletšwa go tšwa mehlwareng ye e gataketšego ka botlalo. Mehlare ya mehlware e hwetšwa ka tlhago ka tikologong ya Watlelegare fao marega a lego a boleta le dilemo di le go tše di telele tša go oma le go fiša. Mehlware, le ge go le bjalo, e ka bjalwa kae goba kae ka mamemo a boso a hlokago tšhwane, mabu a gamotšwego gabotse le nošetšo goba pula ya palomoka, ka palogare, 800 mm ka ngwaga.

Mehlware e a gatakelwa mo diiring tša puno, di pšhatlilwe le go aroganywa go tšwa go tša go tiya le matutu pele ga ge di ka tsentšhwa ka mapotlelong.

Puno ya Mehlware

©SA Olive

Mehlware e ka bunwa ka seatla goba ka metšhene, Puno ya seatla, gantšhi e tswalana ka tshenyo ye e fokotšegilego mo mehlwareng le boleng bjo godimo bja oli, e na le seabe kudu go ditshenyegelo tša tšweletšo - ka Aforika Borwa, go fihla go 40% ya palomoka ya ditshenyegelo.

Puno ya mohlware ka Aforika Borwa e thoma goba mafelelong a Dibokwana goba mathomong a Hlakola, le mehlware ya tafole, gomme ya felela ka Phato, ka dibjalo tša oli tša mafelelo tša morago ga nako.

Mehlware ya tafole e kgethwa ka seatla ka dibolokelong le oli ya mehlware e a apolwa (goba ‘di a gangwa’) mo malokweng mo fase ka tlase ga mehlare.

Nako ya puno e ka laetša mmala, mmala wa tatso ya oli ya mafelelo, bophelo mo šelefong le dikarolo tša maphelo. Mo mehutahuteng ye mengwe ya mohlware, ye e fase ka diteng tša khemikhale ye e lego beineng ye khubedu, go thoma puno kgwedi morago ga nako go ka fokotša bophelo bja oli šelefong ka dikgwedi tše nne. Ka fao, boleng bjo bo nyakegago bja oli bo laolwa ke lehla la puno.

Mehlware ye metala (ye e sa butšwago) e abela boforeše, gape e bonwa bjalo ka bobjang, le dinoutse tše babago mo metswakong ya mafelelo ya oli. Mehlware ye metala e godimo ka dikhemikhale tšeo di lego beineng e khubedu (diela tšeo di šitišago okisitšiene) le dikarolo tše dingwe, ka fao oli ye e dirilwego ka mehlware ye e sa butšwago e na le lebaka le letelele la bophelo bja šelefo, ka lebaka la diboloki tša tlhago.

Mehlware ye bunwilego ka mebala ya go fetolela go tšwa botaleng go ya bokhubedu - boperese) e thoma go tliša ditatso tša boenywa. Oli ke ye serolane bjale gomme e na le dintlha tše fitlhegilego tše boenywa le boswikiri. Poelo ya oli ya mehlware mo nakong ya go butšwa - bokhubedu e kgauswi le botlalokgolo go ya ka boima bja go oma.

Bjalo ka ge mehlware e butšwa, letlalo le fetoga go tloga go boperese go ya bosong. Dioli tše, go tloga seenyweng sa ka nako ya ka morago ya puno, ke tša bogauta ka mmala, ye e babago ka bonolo, eupša di ka senyega gabonolo nakong ya puno le go ba le bophelo bjo bo khutšwane šelefong. Poelo ya oli  ke ya godimo.

Oli ye kaone e dirwa go tšwa mehlwareng ye bonnyane ye e butšwitšwego go ya maemong a go butšwa-bokhubedu.

Ka Moo Oli ya Mohlware e Dirwago

©Marinda Louw

Boleng bjo bo kaone bja oli bo dirwa, mehlware e swanetše go gatikelwa mo diiring tše 24 tša puno. Morago ga puno, matlakala le dikalana di a tlošwa gomme mehlware e a hlatšwa go e hlwekiša go dibolayasenyi, lerole le marathana a mangwe. Mehlware bjale e tšewa ke lepanta la tshepedišo ya ka tšhilong, moo di pšhatlago ka go sekgomaretši. Go thapiša ga sekgomaretši metsotso e ka bago 20 - 45 go a latela.

Go thapišwa ga sekgomaretši go akaretša go tswakanya sekgomaretši go dumelela marothodi a oli go aroganya go tšwa mokgopeng wa oli le go kopanya go marothodi a magolwane. Ka kgato ye e latelago, oli e a arogantšhwa go tšwa mokgopeng wa mohlware le meetse ka maatla a go tloga bogareng. Bjale oli e tlogelwa ka ditankeng go tšwela pele ka tshepedišo yeo e bitšwago ‘go haraka’. Oli e ka hlotlwa pele e lekolwa ka mabotlolong.

Ditshepedišo tše dingwe tšeo di ka nyakegago go kaonafatša boleng bja oli di akaretša go fokotša boesiti le go kaonafatša tatso, go šweufatšwa - go fokotša setalafatši, dibolayasenyi, bjalobjalo. le sa go dira monkgo.

Go fiša sesohlo sa mohlware go ka oketša poelo ya oli. Le ge go le bjalo, go ya ka go tlhopho ya go ‘ntšhwa ka go tonya’, e sego themperetšha ya godimo go feta 28 ℃ nakong ya tshepedišo ya go ntšha go a dumeletšwe.

Dioli tše di hlwekišitšwego bjale di bolokwa ka ditanke tša tšhipi ya go hloka sepatso tša go bewa ka fase ga 28 ℃ go fihla ge di tsentšhwa ka mobotlelong ka boemo bjo bo itšego. Boleng bja oli ya mohlware bo bolokwa bokaone ka tankeng go feta bjalo ka setšweletšwa se se tsentšhweng ka mabotlelong.

Mehutahuta ya oli go tšwa mehutahuteng ya botee e tla latswa pele e tswakwa go netefatša tatso ye e nyakegago ya seswantšho sa tatso le bophelo bja šelefong.

Bophelo bja Šelefo bja Oli ya Mohlware

Oli ye foreše e na le mehola ya tša maphelo kudu. Ka go sepela ga nako, oksiteišene e a direga, yeo e hlolago tlhahlamollo ya ditlhakanyaditho tše di nago le mohola go swana le diesete tša makhura tša bohlokwa.

Oli ya mohlware ye e so bulwego e na le bophelo bja šelefo bja dikgwedi tše 18 go ya go 24, eupša fela ge e butšwe, oli e swanetše go šomišwa ka gare ga matšatši a 30 le 60. E boloke kgole le seetša, ka thempheretšheng ya phapoši go thibela oksiteišene. Go bolokwa ka setšidifatšing go ka feletša ka phokafalo ka gare ga lebotlelo; mathata a meetse a huetša boleng bja oli.

Translated by Lawrence Ndou