Seenywa sa Poreima ya Mobola se Bose
© Bio-Innovation Zimbabwe
Poreima ya mobola (Parinari Curatellifolia) bo tsebega gape e le mohlare wa (hissing), grysappel goba bosappel, Mmola, Mbulwa, Mobola, Muvhula le Umkhuna.
Sebopego sa go phatlalela sa kgare ya tokwane sa poreima ya mobola se a bonala moo se golago mo nageng – mo diprofensing tša Afrika Borwa - Swaziland, Zimbabwe le Mpumalanga le Limpopo. Motlakala o na le matlakala a mabala a mabedi (mmala wa botlase bja letlakala ke wo mošweu wa go ba le silifera) gomme o tšweletša matšoba a monkgo wo bose, a sebopego sa torompeta go tloga mo kgweding ya Julae go fihla ka Nofemere. Matšoba a tšweletša nectar ye ntši le modula wa dinose ka fao e tumile go boleming bja dinose.
Mohlare wo, wo mogolo wa go ba le kutu ye (corky) o tšweletša seenywa se monate sa bogolo bja poreima ka letlalo le serolwana la go lewa. Seenywa sa go butšwa se lewa se le tala, se omišitšwe, se apeilwe, se pšhatlegile go dira matutu goba se a šilwa go dira bjalwa. Peu ya oli e lewa e le nnoši (e na le tatso ya go swana le almonds), e a pšhatlwa gomme e be e šomišwa go apea sopho goba e hlakanywa le merogo. Oli ya go tšwa go matokomane e šomišwa go apea.
Tirišo ya pereima ya mobola go bongaka e akaretša go šomiša kutu le ditšweletšwa tše dingwe tša letlakala go nyumonia, cataracts earache. Matlakala a pšhatlegilego di ka dirišwa bjalo ka setlolo sa marapo a robegilegp goba a tšwelego sekeng gammogo le go fediša dišo le mabadi. Kota ya mobola e na le silica yeo e dirago gore e be boima go šoma ka yona, eupša e dula sebaka gomme e šomišwa go meepong, dikota le dikepe goba diketswaneng. Mohlare o rata mmu wo sa kolobelagao kudu, wa go ba le (eseiti) mme o huetšwa boso ba go tonya le phefo.
Molaetša wa Temoša Kalafong
Tshedimošo ke ya mabaka a tša thuto le tša tshedimošo fela gomme e ka se hlathollwe bjalo ka keletšo ya kalafo. Tshedimošo ga se ya go ikemišetša go tloša keletšo ya kalafo ye e abiwago ke bašomi ba tlhokomelo ya maphelo.
Translated by Lebogang Sewela