Pšalo ya Sepeneše

© Eric Miller

Phatlalatšo

Phatlalatšo e tšwa go peu.

Mokgwa wa go Bjala

Go šomišwa go bjale ka ntle le peu le go dira bosese bo ka direga go kgonthiša katologanyo ye e nepagetšego. Pšalo ya metšhene le yona e a šomišwa go netefatša gore go ba le katologanyo ye e nepagetšego ka nako ya pšalo. Dipeu di swanetše go bjalwa botebong bjo bo lekanago 20 mm. Dibjalwana tše nnyane di ka bjala peu ka gare ga threi ya peu e be e ntšhwa ge e gola go fihla disentimetara tše lesome.

Katologanyo

Dibjalo di swanetše go ba le kataloganyo tše lesome go 20 cm ka direi tša disentimetara tše 30. E ka ba dibjalo tše ka bago 160 000+ godimo ga hektare. Batšweletšikgwebo bao ba bunago ka metšhene ba bjala mo lefelong le tee ka 15 cm ya 25 cm go fa motšweletši 250 000+ godimo ga hektare.

Nako ya go Bjala

Le ge e le gore sepeneše se ka bjalwa ngwaga wohle ge go na le klimate e lokilego, Mo Afrika Borwa go na le dinako tša go bjala tše pedi tše kgolo tšeo di dirišwago. Go tloga ka Janaware go fihla Aprele ka fao themperetšha ya selemo e segoo ka godimo kudu le marega a sa tonye kudu le ka Agostose go fihla Desemere pele dithemperetšha di ba borutho kudu.

Nako ya Kgolo

Puno ya ka ya mathomo ya matlakala a ka ntle e ka thoma mo matšatšing a 60 go tloga nakong ya pšalo. Go netefatša gore go ba le nako ye telele ya tšweletšo le dipuno ya godimo ya sepeneše go nyakega naetrotšene mo mmung nako yohle ya go gola.

Nontšho

Pele ga pšalo ge mmu o sa lokišwa, mabolokelong a hlwekišwa go swanetše go ba tšhaša 500 kg le 1000 kg ya naetrotšene, difosfate le potasiamo go swana le 2:3:2 e swanetše go kopanywa ka godimo ga mmu. Morago ga fao, 250 kg ya LAN e swanetše go dirišwa dibeke tše hlano gape dibeke tše seswai go tšwa go pšalo. Tšhomišo ya manyoro a dikgogo yeo e nago le naetrotšene ya godimo e okeditše poelo ye nnyane.

Nošetšo

Nošetša fela ka morago ga pšalo le gape fela ka morago ga go mela. Ka kgwedi ya mathomo ya kgolo ya sebjalo, mmu o swanetše go lekolwa le lengwe la matšatši a mabedi go kgonthiša gore ga go na le tlhaelo ya monola mmung. Mo dithemperetšha tša godimo ge memobu e oma ka pela, go swanetše go ba le nošetšo ka beke le beke go beke tše pedi.
Mafelong ao a fodilego nošetšo e ka oketšwa go fihla matšatši a lesome mo mabung a seloko a boima. Sepeneše se nale medu e mesese gomme e huetšwa ke tlhaelo ya monola wa mmu. Go bohlokwa go lekola thulano ya monola mmung, morago ga dibeke tše pedi.

Translated by Lebogang Sewela