Pšalo ya Letšhisi

© Louise Brodie

Phatlalatšo

Phatlalatšo ya Letšhisi ke ka peu. Le ge e le gore peu ya letšhisi e mela mo dithemperetšheng tše fodilego tša fase, bjalo ka 5°C, dithemperetšha tše kaone tša go mela tša go netefatša tlhabollo ya ka pele ya dibjalwana tše nanana le go netefatša gore go na le dibjalo tše di swanago go buna le go bapatšo; di magareng ga 18°C le 22°C.

Mokgwa wa go Bjala

Mokgwa wa pšalo o dirwa ka go bea peu ya seloto le go sega dibjalo go kitlano ye nyakegago ya dibjalo morago ga tšwelelo ya sebjalo mmung, le ge e le gore ke mošomo wo mogolo le gona go a tura.
Bontši bja batšweletši ba dibjalo tša kgwebo le tla bjala dibjalwana tša go tšweletšwa dikhaponetaeoksaete tšeo di tla ba gona ka dibeke tše hlano ka morago ga go pšalo ya peu.
Pšalo ya dikarolwana tše nnyane e ka dirwa ka diatla eupša pšalo ye ntši e dirwa ka diplantere goba ka thušo ya metšhene.

Katologanyo

Kitlano ya dibjalo tša letšhisi e fapana ka mohuta wa letšhisi wo bjetšwego eupša e swanetše go ba 60 000 go ya go 120 000 godimo ga hektare. Di bjalwa godimo ga 1000 mm go ya go 1200 ya seloto se se nago le direi tše tharo goba hlano tša 20 le 30 cm ka katologanyo ya 15 cm le 20 ka direi. Ka tlwaelo mepete ya peu e laolwa ka bophara bja trekere le implements.

Nako ya go Bjala

Bjala dipeu tša letšhisi mo mathomong a seruthwana ge dithemperetšha tša seregana di thomile go theoga ka morago ga phišo ya selemo.

Nako ya go Bjala

Bjala dimpšanyana ngwaga ka moka ge dithemperetšha di le botse le ge go se na le tšhwaane ya marega ye bogale ye e ka bolayago goba go senya dibjalo. Go ka fihlelelwa dibjalo tše 3 mo mafelong ao dithemperetšha di lebanego.
Ka gare ga dikhaponetaeoksaete, letšhisi e ka bjalwa ngwaga ka moka gomme nako ya go gola e tla ba magareng ga seripa sa ngwaga ka nako yeo e nyakegago mo lefelong la tšweletšo.

Nako ya Kgolo

Mehuta ye nne ye kgolo ya letšhisi e na le mehuta ya go fapana ya go gola le dikgato le dinako tše dingwe.
Iceberg lettuces: Dibeke tše 10 go ya go 12 go tšwa go fihlela ya pšalo.

Butter lettuces: Dibeke tše tshela go ya go 10.
Romaine lettuces: Dibeke tše 10 go ya go 12.
Loose leaf lettuces: E ka ba segwa go tšwela pele ka nako ya puno go tloga mo dibekeng tše hlano go ya go tše tshela go iša pele.

Nontšho

Ka mehla o nontšhe go ya ka dišupommu tša mmu tšeo di dirilwego pele ga pšalo. Ge go hlokega se, o ka šomiša gašo ye pele ga pšalo ya go lekana 750 kg ya 2:3:4 (30) godimo ga 30 cm ya direi tša dibjalo tše nanana go hwetša dihlogo tše botse ya.
Menontšha ya bobedi ya 250 kg ya LAN e ka gašwa go bapa ga direi mo dibekeng tše nne go ya go dibeke tše hlano ka morago ga pšalo go go thuša go gola ga dimelo.
Ge o diriša mathopo a nošetšo, ka ge ba belemi ba bantši ba rata go na bjale, seela sa monontšha se ka dirišwa ka meetse ka dipaepa bjalo ka fertigation.

Nošetšo

Nošetšo e dirwa ka overhead pivot, gašo, maekro jet goba mathopo wa nošetšo. Ye nepagetšego ke mathopo a nošetšo ge e ka gašwa gabotse le tshenyo e tlošwa.
Letšhisi e na le meetse a go feta 80% di huetšwa meetse le gatelela ya nošetšo. Se se ka hlola ke nošetšo ya maemo a ka fase, gomme e ka hlolago tahlego ya tšweletšo le ponago. Tlhaelo ya meetse e ka hlola gape go khora meetse ga mmu, ka lebala la nošetšo ye ntši, gomme se se hlola maemo a anaerobicmo tikologong ya medu le malwetši a medu le go bola.
Go kaone go hlokomela mmu mmogo le go nošetša ka ge mapanta a mela mo mmung. Lokela irrometers goba dirišwa mo mafelong a dibjalo go lekola monola ka letšatši le letšatši.

Translated by Lebogang Sewela