Freistata e be e bonwa bjalo ka seroto sa borotho ka Aforika Borwa, eupša bjale ga e tšweletše korong efe le efe ka lebaka la gore balemurui ba kgetha dibjalo tšeo di sepetšago kgwebo gomme di na le dikgonagalokotsi tša tšweletšo tše fase.
Lehono e ka bago 75% ya rena ya korong e tšweletšwa ka mašemong a maemo a omilego le nošetše ya 25%. Korong ya marega e tšweletšwa mašemong ao a omilego ka Kapa Bodikela e tšeago maikarabelo a 50% ya palomoka ya tšweletšo ya ka nageng, mola bontšhi bja Korong ya selemo e tšweletšwa ka fase ga mamemo a nošetšo go bapa le dinoka tše kgolo ka Kapa Leboa.
Ditšhomišo
Korong e šomišetšwa tšweletšo ya flouru le borotho, mola korong ya durum e šomišwa go tšweletša phasta.
Mananeo a Tswadišo
Mananeo a tswadišo ka Aforika Borwa ka tlwaelo a nepiša tšweletšo ya korong ka go paka botse le boleng bja tšhilo. Mola tšweletšo ka hektare e ilego godimo kudu mo mengwageng ye mentšhi, re leboga tšhomišo ya ditheknolotši tše mpša, go swana le mehuta ye e kaonafetšego, temothuo ya letseno b.j, tšweletšo ya letseno e be e le ka fase ga kgatelelo ye kgolo ka lebaka la kopanyo ya dikgonagalokotsi tša maemo a bosa, ditheko tša boditšhabatšhaba tše fokolago ditshenyegalelo tša dinyakwapšalo tša go namelela.
Tshepelo ya seekonomi ye e fokolago ya tšweletšo ya korong e fihlile gore go be le lenaneo la intasteri ya korong, le ye nngwe ya dišedi go kgodišo ya poelo e le mo tlhabolologn ya mehuta ya dipoelo godimo ga hektare, ye e nyakago dinyakwapšalo tše mmalwana, tša go swana le monontšha le goba dibolayasenyi goba di kgotlelela komelelo kudu. Kgopolo ke go kaonafatša dipharologantšho tše, ka ntle le diphetogo tšeo di nago le khuetšo ye mpe mo boleng bja korong.
Mehuta
Mehuta ye mentšhi ya dibjalo di gona, tšeo di arotšwego ka dikarolo tše tharo, di lego dibjalo tša naga ye omilego ya tšweletšo ya ka leboa, tšweletšo ya selemo ka borwa le nošetšo. Go kgetha mehuta ye botse, balemirui ba swanetše go nagana ka moo mehuta e šomilego ka hlahlobong ya diteko tša sebjalo tša kgauswi le polasa ya bona gape le go bolela ka ga maitemogelo a bona le balemirui ba bangwe ka mehuta.
Mehuta ye e kgethilwego, le ge go le bjalo, ga e a swanela fela go sa swanela maemo a bosa a tikologo ya gago le maemo a mabu, eupša gape e tšweletša boleng bja korong yeo e lego ka godimo ka go nyakwa ke bašidi le bapaki.
Go kaone go bjala mehuta ye mmalwa ya go fapana ya go phatlalatša dikgonagalokotsi tša tšweletšo le go kgomarela le dibjalo tša go dirwa diteko. Mehuta ye mefša e swanetše go thoma ka go dirwa diteko ka bonnyane go bapa le dinatla go bapiša tšhomo ya tšona. Kgetho ya sebjalo le ge go le bjalo e swanetše go itlwaetša maemo a bosa a fetogago goba go a tšweletšo le go dira sekgoba sa mehuta ye mefša ye kaone.
Translated by Lawrence Ndou