U Tavha Oregano

U Tavha

©Louise Brodie

Unga kona u itavha nga mbeu kana nga dzi thanda kana wa thukhula kha inweyo no hulaho wa tavha ngayo.

Kutavhele

Musi u tshi khou itavha fhethu hune ya vha i nnzhi zwine zwa vha zwi tshi khou tavhelwa u rengisa unga i tavha nga zwiraba zwine zwa thoma zwa dzula greenhouse. Unga tavha mbeu kha dzi trei dzine dza swika 10 mm utsa. Musi mbeu yo no ita zwiraba ndi hone hune wa kona u zwi nntsha zwa ya tsimuni.

U Siana

I fanela u siana 30 cm kule na kule kha dzi row dzine dza vha dzo siana 50 cm. Hezwi zwi vha zwi tshi kha fhethu hune ha swika 60 000 ya zwimela nga hectara. U fanela u sia ndila ya u fhira mitshini na zwithu zwa u thusa kha u kana.

Tshifhinga Tsha U Kana

U fanela u itavha mbeu ya hone kha thirei kha vhupo hune havha uri ho tsireledzea nga nwedzi wa Fulwi, mathomoni a khalanwaha ya Lutabvula zwiraba zwi ya vha zwo no ita lune zwi ya kona uya tsimuni.

Tshifhinga Tsha U Tavha

Unga tavha mathomoni a Lutabvula. Afrika Tshipembe ndi mafheloni a nwedzi wa Thangule, unga tavha zwiraba mafheloni a thangule u swika mathomoni a Khubvumedzi.

Tshifhinga Tsha U Hula

Ya dzula vhege dza malo greenhouse zwi ya kona u bveledza zwiraba zwine zwa vha uri zwo khwatha zwi nga kona u bviswa. Uri ivhe i tshi kha di vha thethe, vhanwe vhabveledzi vha ya thoma u i kana i tshi kha di tou vha na vhege dza malo yo tavhiwa.
Ubva hafho unga kha di dovha wa kana na luvhili. Musi u tshi khou kana lwa vhuvhili unga kha di bva na dzi cut dza rathi kana thanu. Unga i kana zwa swika minwaha mitanu arali i tshi khou londiwa. Tshimela tshi ya thoma ubva mudifho arali tsho no vha tsha kale zwino ndi zwavhudi uri u tshi shandukise nga murahu ha minwaha mina kana mitanu.

U Nyora

Nga murahu ha musi u saathu i tavha, hu fanela u thoma ha dzhiwa mavu aya u toliwa nga vhadivhi uri ado toda pfushi de na murahu ha musi hu saathu thoma u tavhiwa tshimela.
Fhedzi u tshi khou shumisa zwine zwa vha uri zwo doweleya mavu asongo thoma aya u toliwa. Unga shela 450 kg ya 3:1:5 kha mavu a nntha a 20 cm. U tsini na u i tavha. Hezwi zwithusa zwimela zwiswa uri zwi kone u diwana. Nga minwedzi ya u thoma ya 12, ndi zwavhudi uri zwimela zwi dzule zwi tshi khou mela zwino u fanela u isa phanda na u shela inwe 300 kg ya 3:1:5 wa shela kha dzi row lunwe nga Nyendavhusiku lunwe nga Shundunthule. Ndi zwavhudi u nyora tshifhinga tshothe u tshi fhedza u kana.

U Sheledza

Naho tshi tshimela tshine tsha vha uri tshi ya konda vhukuma u mela, mutsiko wa u sa thaba uya ita uri isa hule zwavhudi wa fhungudza na u hula. Wa sheledzesa zwi ya ita uri midzi ivhe na vhulwadze, ya balelwa na u bveledza mapfura nga ndila yone.
Ndi zwavhudi u panga tshithu tsha u kona u tola mavu arali ana mutsiko wa u sa thaba. Zwi tshi khou bva kha lushaka lwa mavu na mutsho, u sheledza zwi nga fhambana zwi tshi bva kha linwe bulasi uya kha linwe. U sheledza hune havha uri ho lingana ndi 25 na 30 mm nga vhege nga tshilimo tshine tsha fhisa wa fhungudza nga tshifhinga tshine ha vha hu tshi khou rothola. A u faneli u sheledza kha vhege ine ha vha hu tshi khou ya u kaniwa, fhedzi u fanela u sheledza u tshi tou fhedza u kana uri u kone u fhungudza mutsiko.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe