U Langa Tshimela tsha Garlic

© Louise Brodie

U Shandukiswa ha Tshimela

Zwi ya ṱuṱuwedziwa u ita zwa u shandukiswa zwimela ngauri zwi ya fhungudza u ḓala ha zwikhokhonono. Brassicas (sa tsumbo khavhishi kana mustard) kana maṱamatisi a shuma zwavhuḓi fhedzi u fanela u shavha u ṱavha zwinwe zwimela zwine zwa vha na dzi bulb na zwine zwa nga kunga zwikhokhonono zwithihi zwine zwa nga dovha zwa kungea na kha Garlic. Arali u shandukisa zwi sa khou itea hu fanela uvha na u fafadzela kana ha itwa dzinwe nḓila vho dza u shuma fhethu hune ha khou ḓo ṱavhiwa hone.

U Ḓala (tonnes per hectare)

Ya fhasisa: 8 tonnes
Yo linganelaho: 10 tonnes
Ya vhuḓi: 15 tonnes

U Kaṋa

I kaṋiwa nga murahu ha minwedzi miṱanu kana ya rathi yo ṱavhiwa. Musi tshifhinga tsha u ṱavhiwa tsho swika maṱari aḓo thoma uwa kha ṱhodzi ono vha na muvhala wa buraweni athoma ufa. Musi ono swika 50 % maṱari ono thoma u fa unga kona u kaṋa.
Unga kaṋa nga zwanḓa kana nga mutshini. Bulb i fanela u thoma ya litshedzana na mavu ya kona u takulelwa nnṱha u songo thoma wa vhaisa tsinde. Arali u tshi khou tou kaṋa unga shumisa forogo, wa takulela Bulb nnṱha ngauri ya kwamana na tsinde zwi nga ḓisa malwadze. Musi u tshi tou fhedza u i kana u fanela u i vhea fhethu hune havha uri ho dzika yo ita vertical kana yo ima kha luvhondo fhethu hune ha vha uri ho dzika. Nga murahu ha maḓuvha maṱuku maṱari na midzi zwi ya bva kha bulb ya kona u iswa u kaliwa na u vhewa.

U Vhewa

I nga vheya zwine zwa swika minwedzi ya rathi fhethu hune ha rothola vhukati ha 0 °C na 60 % ho sedziwa na humidity. Zwine ya vha yo vhewa kha zwo hu fanela u tendela muya u tshi dzhena.

Zwikhokhonono

Thrips, Nematodes, Cutworms, Pink stalk borer

Malwadze

Downy mildew, Brown Rust, Fusarium rot, Penicillium mould, Pink Root rot na Leaf Blight.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe