Swiss Chard

© Louise Brodie
Dzina ḽa tshisaitsi: Beta vulgaris var. Cicla
Dzina ḽo ḓoweleyaho: Swiss chard

U Ṱalusa Tshimela

Ndi tshimela tsha maṱari tshine tsha vha na maṱari madala ane avha o lapfa 25 uya kha 40 cm na u ṱanḓavhuwa ha 15 uya kha 20 cm. Maṱari musi asaathu hula aya lapfa fhedzi ono hula aya songana. Tshaka dzo fhambanaho dzina matsinde o fhambanaho na mivhala yo fhambanaho zwine zwa ita uri dzi kunge vhukuma dzi ya shuma kha u khavhisa na u ita zwishumiswa sa dzi lebula. Tshimela tshi nga kaṋiwa zwine zwa swika minwaha mivhili u tshi khou khatha maṱari atshi khou sokou thoma hafhu nga huswa.

Mushumo

Maṱari anga ḽiwa o tou bikiwa, maṱari ane akha ḓi vha maṱuku anga ḽiwa kha dzi salad. Maṱari aya shuma na kha u ita juice. Tshimela tshi na Vitamin A tsha dovha tsha vha na folates. Tshi na mutakalo nga maanḓa na kha vhana.

Zwine Mavu Aṱoḓa na u Lugisela

Inga ṱavhiwa kha mavu ane a vha uri o fhambana fhedzi ivha ya vhuḓi kha mavu ane vha avhuḓi are na muṱavha ane avha o limiwa zwavhuḓi ane avha na pH ire vhukati ha 6 na 7. Tshimela a tshi koni u konḓelela Acid zwine zwa amba uri hu fanela u shelwa Dolomitic Lime uri mavu akone u swika kha 6 pH.

Mutsho

Ndi tshimela tshine tsha funa mutsho une wa rothola tshi nga kona u tshila kha mutsho une wa vha vhukati ha 8 na 25°C. Tshimela a tshi koni u tshila fhasi ha 5°C kana mufhiso ure nnṱha ha 28°C. Naho huna uri tshimela tshi nga kona u konḓelela murotholo fhedzi azwi ambi uri tshi nga tou kona u lwa nawo tshoṱhe. Mufhiso wo kalulaho uya fhungudza maṱari uri asa hule.

Tshaka

Magenta Sunset, Fordhook Giant, Canary Yellow, Lucullus, Flamingo Pink, Red Rhubarb na Barese u tshi nga amba dzinwe ṱhukhu.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe