U Ṱavha Swiss Chard

© Louise Brodie

U Ṱavha

Nga mbeu.

Ku Ṱavhele

U ṱavha nga mbeu zwo tou ralo zwi ya itiwa, wa ita na zwa thinning uri zwimela zwi kone i siana nga nḓila ya vhuḓi. Hu ya ṱavhiwa na nga mitshini uri zwimela zwi kone u siana nga nḓila yone. Mbeu dzi fanela u ṱavhiwa 20mm u tsa. Na zwiraba zwi nga ṱavhiwa kha dzi trei dza bviswa dzo no hula u swika kha 10 cm.

U Siana

Zwimela zwi siana nga 10 uya kha 20 cm kule na kule kha dzi row dzine dza vha dzi 30 uya kha 40 kule na kule nga m². Zwiita uri huvhe na zwimela zwa 160 000 uya kha 300 000+ nga hectare.

Tshifhinga tsha u Ṱavha

Naho huna uri hetshi tshimela tshi nga ṱavhiwa nwaha woṱhe tenda ha vha huna mutsho wa vhuḓi, kha ḽa Afrika Tshipembe huna zwifhinga zwivhili zwine wa nga ṱavha ngazwo. Ubva nga Phando u swika nga Lambamai arali vhuria hu si khou rotholesa na Ṱhangule u swika Nyendavhusiku.

Tshifhinga tsha u Hula

U kaṋa maṱari a u tou thoma zwiitwa nga murahu ha maḓuvha a 70 uya kha 80 wo ṱavha. Uri hu vhe na u bveledzwa ha tshifhinga tshilapfu na uri uvhe u muhulwane hu ṱoḓea pfushi mavuni ya Nitrogen.

U Nyora

Musi u saathu ṱavha hu tshi kha ḓi lugiselwa mavu, hu fanela u kulumagiwa ha nyoriwa zwo no lingana 700 kg na 1000 ya u ṱangana ha Nitrogen, Phosphates na Potassium u fana na 2:3:2 zwi fanela u ṱanganiswa kha mavu a u thoma. Ubva hafho, 250 kg ya LAN i fanela u shelwa lwa vhege nṋa uya kha malo ubva wo ṱavha. u shumiswa ha manyoro a khuhu ane avha uri o ḓala nga Nitrogen zwi ya ita uri dzi vhe khulwane na mutakalo u swika kha 70 tons nga Hectare.

U sheledza

Kha nwedzi wa u thoma wo tavha u fanela u dzula u tshi khou ṱola mavu uri o thabana sa vhunga tshimela hetshi tshi sa anḓani na u oma ha mavu. Mufhiso muhulwane musi mavu atshi khou oma nga vhege kana luvhili nga vhege u sheledzwa hu fanela u lavheleswa. Kha vhupo hune ha rothola u nga sheledza u tshi ya lwa maḓuvha a 14 kha mavu ane avha uri o khwaṱha. Ufanela u ḓivha uri hetshi tshimela atshi ṱoḓi mutsiko wa mavu ane avha uri ha ngo thaba. U fanela u dzula u tshi khou lavhelesana na mavu luvhili nga vhege.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe