Ku Byala Swiss Chard

© Louise Brodie

Ku Byala

Kubyala swisukela eka mbewu.

Mabyalelo

Kubyala emisaveni swa endliwa naswona ku simuriwa swiva kona kutiyisisa leswaku kuna xipesi xa kahle swinene exikarhi ka swimilani. Michini ya tirhisiwa kubyala hi yona kutiyisisa leswaku kuna xipesi xakahle exikarhi ka swimilani. Mbewu yifanele kuva yibyariwa kwalomu ka 20 mm hiku enta. Mbewu yinga tlhela yibyariwa eka ti tray ta mbewu laha swingata simuriwa loko se swikule kuringana 10 cm.

Xipesi

Swimilani swifanele ku byariwa eka mpfhuka wa 10 kuya eka 20 cm hiku hambana eka mintila leyinga kwalomu ka 30 to 40 cm. Leswi swiva kwalomu ka 16 kuya eka 30 wa swimilani hi m². Leswivulaka leswaku 160 000 kuya eka 300 000+ waswimilani hi hectare.

Nkarhi wo byala

Hambi leswi swimilani leswi swinga byariwaka nkarhi wihi na wihi wa lembe ntsena loko maxelo ya pfumela e Afrika Dzonga, kuna minkarhi yimbirhi leyi tirhisiwaka kubyala. January kuya ka April loko xixika xinga titimeli ngopfu na August kuya eka December.

Nkari lowu tekaka ku byala

Kutshoveriwa ka matluka yosungula yale hamdle swinga endliwa endzhaku ka 70 kuya eka 80 wamasiku kusukela ku byariwile. Kutiyisisa leswaku ku kumeka miroho kuringana nkarhi woleha, xipinichi xilava ngopfu Nitrogen emisaveni.

Kunonisa misava

Loko kunga se byariwa kaha lulamisiwa misava, kubasisiwa no cheriwa ka manyoro emisaveni ya kwalomu ka 700 kg na 1000 kg ya mpfanganyiso wakahle wa Nitrogen, Phosphates na Potassium tani hi 2:3:2 swifanele ku katsiwa eka misava yale henhla. Kusukela kwalano, 250 kg ya LAN yifanele ku cheriwa eka mune wa mavhiki nakambe endzhaku ka 8 wa mavhiki loko kubyariwile. Kutirhisiwa ka matoto ya tihuku tani hi manyoro lawa yanga talela hi Nitrogen swivuyerisa mihandzu ya kahle swinene kufikela kwalomu ka 70 tons hi Hectare.

Ku cheleta

Eka nhweti yosungula yakukula ka swimilani misava yifanele ku kambiwa masiku hinkwawo leswaku uta tiyisisa leswaku akuna ntshikelelo wa ndzhongo hikuva swinga onha swimilani. Eka mahiselo lawa yale henhla misava yi hatlisa ku oma leswivulaka leswaku kufanele ku cheletiwa vhiki na vhiki kumbe kambirhi hi vhiki. Laha ku titimelaka kunga cheletiwa endzhaku ka mavhiki yambirhi eka misava leyi khomaka ndzhongho. Tekela enhlokweni leswaku xipinichi hambi leswi timintsu ta xona tinga ngheneki ngopfu emisaveni xitala kuva na ntshikelelo wa ndzhongho. Swina nkoka ku kambela ndzhongho kambirhi hi vhiki.

Translated by Ike Ngobeni