Ngowa dzi tavhiwa hune ha vha uri ndi nga ngomu hune tshikalo tsha carbon dioxide, humidity na temperature zwi ya kona u langiwa nga ngona. Ndi zwithu zwine zwa vha na mushumo. Zwine zwa itwa musi u tshi khou bveledza ngowa, nga maanda musi u tshi khou talusa dzi button na dza buraweni-dzothe ndi mirado ya (Agaricus spp).
Zwa u tavha ngowa ndi ndila ya tshisaisti ine ya dovha hafhu ya vha i tshi khou toda uri tshinwe na tshinwe tshi nwaliwe fhasi uri u kone u wana mvelelo dzine dza vha uri ndi dza vhudi. U tshi nga engedza dzi ya shumiwa vhukuma na u toda zwithu zwine zwa vha uri zwo fhambana zwa parameter uri u kone u langa na u bveledza zwithu zwavhudi zwa ngowa. Vha ralo vho Dr Martmari van Greunen vha Sylvan, khamphani ine ya vha uri iya isa dzi ngowa kha spawn.
Inwe khaedu ya u tavha ngowa ndi ya uri huna mvelo ya u hana u liwa ha dzi ngowa na u vha na maduvha matuku musi dzi mavhengeleni hune ha vha na thodea ya u isa zwithu zwine zwa kha di vha zwitete ubva bulasini uya vhengeleni.
U Aluwa ha Ngowa
Hu ya vha na zwithu zwine zwa vha uri zwo khethea zwine zwa vha zwo vhewa kha dzi thirei zwa u nyora, kana kha dzi shelf kana zwa sheliwa kha pulastic. Zwino ngowa dzi ya kona u thoma dzi tshi kha ndila ya spawn dza kona u hula zwavhudi kha manyoro adzo, dza kona u vha na vhukwamani na zwinwe zwothe-midzi ya dzi ngowa. Hezwi zwothe zwi vha zwi tshi khou vhidzia upfi ‘spawn run’ nahone zwi dzhia maduvha a 15-19.
Uri u kone u fhungudza ngowa kha mycelium uri i kone u shanduka uri ibve kha zwa miroho iye kha tshikhala tsha u bveledza, hu ya vha na leyara ya 5cm ya zwishumiswa zwine zwa vha uri zwo khethea-casing iya kona u sheliwa nga nntha. Casing ndi hu ya vha hu u tangana ha dzi peat moss, dzine dza vha dzo da dzi tshi khou bva Ireland kana Netherlands. Huna pith ine ya vha i tshi khou itwa nga nkhwe (zwine zwa vha zwo rengiwa hune ha vha hu tshi khou itwa mabammbiri nga nkhwe) iya vha i tshi khou tanganiswa na peat moss uri hu kone u gonya acidi ya pH uri iye kha tshikalo tsho dziyaho tsha alkaline pH ya ine ya swika 7.5. Leyara ya casing iya kona u bveledza u thaba na zwithu zwa vhudi zwa mutsho kha thoho ya ngowa uri dzi kone u bvelela.
Vhatavhi zwazwino vha ya fhungudza mufhiso hune ha vha dzi tshi khou tavhelwa hone hu tshi khou shumiswa zwithu zwine zwa langa. Hezwi zwi vha zwi tshi khou thusa ngowa uri dzi kone u thoma u vha mutshelo na u sikiwa ha ngowa nga zwine zwa vhidziwa upfi ‘pinning’. Musi hu tshi khou itwa zwa pinning, ngowa dzi vha dzi tshi khou hula kavhili nga murahu ha awara dza 24 nahone dzi fanela u dzula dzi tshi khou toliwa duvha linwe na linwe uri hu kone u vha na tshikhala tsha vhudi tsha u kana.
U Kaniwa ha Ngowa
Uri ngowa dzo ita zwi ya vhonala nga u bva mitwe, dza dovha dza vha dzi tshi khou isa phanda nga vhege. Nga vhudalo, unga kona u dzi ka lune lwa swika luraru, compost isaathu kwashea, uri dzi kone u siela dzine dza khou do tavhiwa.
Ngowa dzine dza vha uri dzi liwa dzi tshi kha di vha thethe dzi tou kiwa nga zwanda, dza kona u vhewa nga u edana hadzo dza pakiwa kha dzi punnet (hune dza nga vha dzi tshi khou swika 5kg) kha zwikhothina zwa ma bodo. U vhewa ha ngowa hune ha vha uri ndi ha vhudi ndi fhethu hune ha vha uri hu khou rothola kha 2 - 4°C hure na high relative humidity.
Dzine dza vha kha vhuimo ha vhuvhili (sa tsumbo, dzine dza vha dzo hula kana dzo vhaisala zwituku) dzi ya tshetsheleliwa dza shumiswa musi hu tshi khou itwa dzi pizza na kha dzi sauce. Dzine dza vha dzi tshi khou ya u dzula kha zwikoti kanzhi dzi fuliwa nga mitshini.
Spawn tsha Ngowa
Mushroom spawn ndi zwishumiswa (u fana na rye ine ya vha yo tanziwa kana mufhoho) une wa vha u songo inoculatiwa nga mbeu ya ngowa dzine dza vha uri dzo ima nga inwe ndila. Spawn tsha ngowa tshi ya kona u shuma sa mbeu ya ngowa ine ya vha uri iya tavhiwa fhethu hune dza khou do hulela hone - kha compost. Iya tanganiswa kha compost kha tshikalo tsha 8 litres nga ton kana 0.5% nga u lemela. Ndi hafho compost ine ya vha uri yo shumiwa i tshi sheliwa kha bege, thirei kana shelf uri hu kone u vha na u hula.
Spawn running, ho kateliwa na cropping, zwi vha hone hune dza vha dzi tshi khou hula hone, hune ha vha uri hu ya kona na u dzhena muya. Muya u fanela u vha u tshi langea uri u sa dzhenise zwitshili hune ha vha uri ngowa dzi khou hula hone. U tshi nga engedza: muya, mufhiso na u thaba zwi ya toliwa zwavhudi uri hu kone u sedziwa ngowa musi dzi tshi khou hula.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe