Ndi Lini Hune wa nga Kona u Kana Wheat
Wheat i fanela u kaniwa ngau tavhanya u shavhisa uri inga vhaisala, na uri inga tshinyadziwa nga zwinoni, fhedzi mbeu ya hone i fanela uvha yo no ita. U kana hune havha uri ho doweleya hu fanela u thoma musi yo no vha 16%, fhedzi na musi i tshi kha 13% arali wheat i tshi khou do fhedza ya vheiwa. Huna tshaka dzine dza tavhanya dza lata grain, zwine zwa dzhiwa sa u fhalala, arali dza nga tavhanya dza kaniwa. U kana wheat zwi thoma nga Lara u swika Nyendavhusiku kha vhupo hune ha vha na dzi mvula dza vhuria dza tavhiwa u lenga fhethu hune ha vha na dzi mvula dza tshilimo.
Ndila dza u kana Wheat
Naho huna uri unga kona u i kana nga zwanda wo fara scythe kana machete, naho zwo ralo unga kona u kana nga mitshini fhethu hune ha vha uri yo tavhiwa i nnzhi, nahone i tshi khou tea u tavhiwa nga tshifhinga. Zwa u kana no tanganelana zwi thusa uri unga kona u thukhula wa fhambanya wheat na zwinwe zwimela.
U Bveledziwa zwo Linganaho zwa Wheat
Wheat ine ya vha i tshi khou bveledziwa ine ya vha uri yo linganela nga hectare zwi vha zwi tshi khou bva kha nyimelo ya mutsho, kha vhupo hune ha vha uri hu ya bveledziwa wheat, tshaka na vhundeme ha mavu. U anwa hu nga fhambana u bva kha 2.5 tons/ha fhethu hune havha uri ho oma na ine ya vha uri ndi 5 tons/ha fhethu hune ha sheledziwa.
Thaluso ya Wheat
Wheat Afrika Tshipembe yo no taluswa uya nga sialala ya bva zwiimo zwina, zwi tshi khou kaliwa ho sedziwa protein, hectolitre mass na mbalo ya uwa, zwine zwothe zwa kona u sumbedza vhundeme ha u baga. Hectolitre mass ndi tshileme tsha wheat ine ya vha uri yo linganela. Ngeno huna uri mbalo ine ya khou wa hu tshi vha hu tshi khou kaliwa nga zwe dzi enzyme dzo kwama vhundeme ha wheat.
Uri i kone u tenda u wela kha B1, wheat yo vha i tshi dzula ina protein yo linganelaho ya12%, hectolitre mass ya 77 kg/hectolitre na falling number ya 220 seconds, hune hu ya vha na thendelano nga kha B2, B3 na B4 uya kha 8% ya protein, 70 kg/hectolitre na 150 seconds ya tshikalo tsho teaho.
Tshikalo tshiswa tsho divhiswaho nga 2001, i shumiswa u khwinisa u bveledza ha wheat ha kona u vha na mbuyelo. Wo ditika, ho no vha na wheat nntswa ine ya vha na protein ire nntha ha 12% hu tshi khou itelwa dzine dza vha dzo bveledziwa hune vha vha vha tshi khou i alusa nga u sheledza. Protein ine ya vha ya zwa sialala dzo kaliwa fhasi 12% uya kha 11,5% for Grade B1, ubva 11% to 10,5% for Grade B2 na 10% to 9,5% for Grade B3.
Mitengo iya fhambana vhukati ha zwikalo yo no dzudzanyiwa uya fhasi, hune ha vha na phambano vhukati ha B1 na B2 i tshi khou honyana 1 % wo i vhambedza na ya kale he ya vha i khulu u swika kha 4%. Phambano ya mitengo ivha i vhukati ha B1 na B3 iya kona u vhuyana ya vha 3%.
U Vheiwa ha Wheat
Naho huna uri vhane vha sa vhe na zwishumiswa mabulasi anea vha uri akhou tambula vha nga vhea wheat kha u fhambana ha dzi khothina, zwi tshi khou fhambana ubva kha dzi bege kana fhasi mavuni. Mafhungo mahulwane hu vha hu uri wheat i vhe yo dzula hune grain ya sa kone u dzhena muya. Nga u tavhanya u tshi tou fhedza u kana, u tshi khou shavhisa na zwivhungu, u thaba na zwikhokhonono. Afrika Tshipembe vhafuwi vha nga shumisa dzi bege dza u vhea vha tshi khou fhungudza unga xelelwa musi vha tshi kha di vha vho lindela tshiendedzi tsha uda u dzhia wheat, ngeno kha manwe mabulasi hu tshi vha na dzi silos dzine dza nga kona u shuma kha u kona u vhea wheat lwa tshifhinga tshilapfu.
U vhea wheat kha dzi silos zwi vha zwo tou leluwa u zwiaamba u fhira u tou zwiita, ngauri i fanela u vha yo vhewa fhethu hune ha nga kona u dzhena muya na mutsho wavhudi hu tshi khou shavhiwa uri inga sina. I fanela hafhu u dovha ha tsireledzwa kha dzi rodent na zwinwe zwikhokhononono zwine zwa nga ita uri i lozwee.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe
