Koro e lokela ho kotulwa kapele ho lekaneng ho thibela ho senya, ho hlaha pele ho kotulo le ho senyeha ha nonyana, empa nako e lekane hore dijo-thollo di ome. Hangata kotulo e qala ha mongobo wa koro o ka bang 16%, empa o ka tlaase ho 13% ha koro e tla bolokwa. Mefuta e fapaneng e atisang ho lahlehelwa ke dijo-thollo, eo ho thweng ke ho senya, e lokela ho kotulwa pejana mme e omisitswe ka mokgwa o itseng. Kotulo ya dijo-thollo e qala ho tloha ka Pudungwane le Tshitwe mariheng a dibaka tsa mariha le hamorao dibakeng tsa pula.
Ho Ka Kotulwa Koro Jwang
Ha koro e ka kotulwa ka letsoho le scythe kapa machete, mechine ya kotulo ke kgetho e kgethilweng ha o ena le ditsela tse ngata tse lokelang ho kotulwa ka nako e nepahetseng. Ho kopanya bakotudi ba kgona ho kgaola le ho arola koro le dihlahiswa tse ding tsa semela le mohope.
Karolelano ya Tlhahiso ya Koro
Kakaretso ya koro ka hektara e itshetlehile ka maemo a lehodimo, sebaka seo koro e hlahiswang ka yona, mefuta e mengata le boleng ba mobu. Dihlahiswa di ka nna tsa e ba bolelele ba dithane tse 2,5/ha ho omisitsweng le ho pota dithane tse hlano/ha di dinaheng tse nosetsweng.
Kemiso ya Koro
Koro e Afrika Borwa e ile ya arolwa ka dikarolo tse nne ho latela diprotheine tse nang le di-protheini, hectolitre le palo e yelang, e leng dintlha tsohle tsa boleng ba koro. Hectolitre boima ke boima ba boholo ba koro. Le hoja nomoro e welang e le tekanyo e fumanang phello ya di-enzyme ka boleng ba koro.
E le hore o tshwanelehe ho ba B1, koro e ne e ena le di-prothein tse fokolang tse 12%, hectolitre boima ba 77 kg/hectolitre le palo e weleng ya metsotswana e 220, ha ho hlokahala hore ho fokotsehe ka B2, B3 le B4 ho 8% feela ya protheine, 70 kg/hectolitre le metsotso e 150 bakeng sa kereiti ya basebetsi.
Mokgwa o mocha wa ho kenya, o hlahiswang ka 2019, o sebedisetswa ho ntlafatsa phaello ya koro. Ho itshetlehile ka sena, sehlopha se seholo se bopilweng bakeng sa koro se na le diprotheine tse phahameng ho feta 12% ho amohela koro e hlahisitsweng tlasa nosetso. Dihlahiswa tsa protheine bakeng sa dimaraka tsa setso di tla fetolwa ho tloha ho 12% ho ya ho 11.5% bakeng sa B1, ho tloha ho 11% ho ya ho 10.5% bakeng sa B2 le 10% ho ya ho 9.5% bakeng sa B3.
Phapang ya theko dipakeng tsa dimaraka e boetse e fetotswe ka tlase, ho fapane pakeng tsa B1 le B2 ho theohela ho 1% ho bapisa le nakong e fetileng ha e le kgolo ho 4%. Phapang ya theko pakeng tsa B1 le B3 e tla theohela ho 3% feela.
Polokelo ya Koro
Le hoja dihwai tse futsanehileng ka mobu di ka boloka koro ya tsona ka mefuta e fapaneng ya dijana, ho tloha mekotleng e tlwaelehileng ho ya ho dikotopo tse ka tlaase ho naha, se nepahetseng ke ho fumana koro ka dijo-thollo tse se nang metsi ka potlako ho fokotsa tahlehelo ya kotulo e bakwang ke di-fungus, mongobo kapa dikokwana-hloko.
Afrika Borwa, dihwai di ka sebedisa mekotla ya polokelo ya dijo-thollo ho fokotsa tahlehelo ha di ntse di emetse dipalangwang ho bokella koro, ha di-silos tsa polasing kapa di-silos tsa tshebedisano-mmoho di ka sebediswa ho boloka koro ka nako e telele.
Ho boloka koro ka di-silos ho bolelwa ha bonolo ho feta ho etswa, kaha koro e lokela ho boloka mongobo o nepahetseng le mocheso ho thibela ho bola. E boetse e hloka ho sireletswa ho ditweba le tse ding tse senyang dijalo tse ka bakang tahlehelo.
Translated by Sebongile Sonopo