U Langa Tshimela tsha Asparagus

© Louise Brodie

U Ḓala - tonnes nga hectare

U bveledza hu swika nga murahu ha minwaha miṱanu.
Ya fhasisa: 5 tonnes
Yo linganelaho: 8 tonnes
Ya vhuḓi: 12 tonnes

U Kaṋa

Hu fanela u kaṋiwa nga nwaha u tevhelaho uri i kone u wana tshifhinga tsha u hula na u khwaṱha. U swika zwavhuḓi hu vha nga murahu ha nwaha wa vhuṋa. Nḓila ya khwiṋe ya u i kaṋa ndi musi u tshi khou shumisa zwanḓa wo fara na lufhanga.
Nga u ṱavhanya musi i tshi thoma ubva mavuni nga murahu ha musi thaidzo dzi saathu thoma u putuluwa, dzi fanela u khathiwa u swika kha 50 mm nga fhasi hune ha vha ho bveledzwa u lapfa ha 200 uya kha 250 mm. A u faneli u litsha ya hula yo lapfa ya fhira mavuni iya laṱa muḓifho wayo na u khwaṱha aya khwaṱha.
U nga i kaṋa na nga mutshini naho huna uri zwi ya ṱavhanya, zwi ya fhungudza u ḓala ha mutshelo nga 40%.

U Vhewa

I ya ṱavhanya u sina zwino ndi khwiṋe u irengisa i tshi kha ḓi bva u kaṋiwa. U fanela u kaṋa wa i vheya fhethu hune ha rothola u swika kha 0 uya kha 2 degrees centigrade. Hune ya vha yo vhewa hone i fanela uvhewa hune havha hu nnṱha ha 90% u shavhisa uri inga oma i fanela u vhewa lwa maḓuvha a 14.
I fanela u vhewa nga nḓila ya vertical ngauri dzi ṱhodzi dzi ya hula na musi yo no kaṋiwa. Arali dza sa vhewa nga uralo dzi nga tshinyala dzi si tsha rengiswa.

Zwikhokhonono

Asparagus beetle na Cut worms.

Malwadze

Asparagus rust na Fusarium wilt.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe