E Tummeng Haholo Tshukudu ya Kgauta
Mapungubwe ke sebaka se tsotehang, se nang le maralla a maholo a nang le diphula le dihlopha tse nang le difate tsa baobab tse welang Nokeng ya Limpopo - e le sebaka seo o ka kgethang haeba o batla ho qala moloko.
Mmuso wa pele ho Seshona o ne o hlile o thehilwe mona ho tloha ho pota 1220 - karolo ya moetlo o moholo haholo o hahileng metse ya majwe hohle karolong e ka bohareng ya Afrika pele ho fihla bo radikolone ba makhowa.
Ho qhibidihisa ha kgauta ho ne ho etswa metseng e mengata, mme ha Mapungubwe e "fumanwa" ke bahlankana ba basweu ka 1932, marang-rang a mangata a kgauta, a mang a tsona a fumaneha. Taelo ya Mapungubwe, e hlalositsweng ke tshukudu ya kgauta, ke moputso wa boeta-pele wa Afrika Borwa.
Translated by Bongani Matabane