Komkomere, e leng e nngwe ya ditholwana tsa kgale ka ho fetisisa lefatsheng, di lenngwe Afrika Borwa bakeng sa ho etsa jeme le ho omisa, empa ka selemo sa 2000, ho ile ha lengwa masimong a feiye a ditholwana tse loketseng ho tsamaiswa ntle jwalo ka ditholwana tse ncha tsa ho ja.
Difeiye tse ncha di hloka ho ba le bophelo ba dishelefo tse ka bang beke ho dumella dipalangwang, ha difeiye tse omisitsweng di loketse haholwanyane ho lema dibakeng tse omelletseng tsa Afrika Borwa.
Mebala ya feiye e ka ba ho tloha ho hoo e ka bang e ntsho ka nama e kgubedu e lefifi ho fihlela e le putswa ka mmala o moputswa le bopinki bo pherese hoo e ka bang nama e tshweu.
Mabitso a merara ya feiye a ka ferekanya ka lebaka la mefuta e tsejwang ka tlasa mabitso a fapaneng dinaheng tse fapaneng. Ho ka ba le mabitso a fapaneng a 700 empa a mangata a tshwana. Tse ding tsa difeiye tse ka sehloohong tsa kgwebo di hlalositswe ka tlase:
Makgwa wa Letlalo le Letsho
Mofuta wa feiye wa naha ya Afrika Borwa ke Parisian / Evita. Ke mofuta o jadilweng ka ho fetisisa Afrika Borwa. Tholwana e nyane ho isa ho e bohareng e na le letlalo le pherese le nama e kgubedu e nang le boleng bo hodimo ba ho ja le bophelo bo botle ba dishelefo.
Makgwa wa letlalo le letsho Mofuta wa feiga wa naha ya Afrika Borwa ke Parisian / Evita. Ke mofuta o jadilweng ka ho fetisisa Afrika Borwa. Tholwana e nyane ho isa ho e bohareng e na le letlalo le pherese le nama e kgubedu e nang le boleng bo hodimo ba ho ja le bophelo bo botle ba dishelefo.
Difeiye tse nyane tsa Ronde de Bordeaux tse tsejwang hape e le ‘Eve’, di hlahisa difeiga tse boholo bo botle ba dipalesa qalong ya selemo. Masimong a mang, dihekthe tse 4 di ka fumaneha Porterville.
E nngwe ya mefuta ya feiga ya pele e lenngweng Afrika Borwa ke’ Adama ‘ya moraorao. E na le letlalo le pherese le nama e kgubedu e lefifi. Adama ke feiga e jang hantle ebile e loketse ho omiswa empa ha e tsamae hantle.
E tshwanang ka ponahalo empa e na le letlalo le bofubedu bo bosootho, ‘Black Genoa’ e butswitse pejana ho ‘Adama’ mme e nkuwa e le feiga nakong e bohareng.
Tangiers’ ke feiye e kgolo e nang le tatso e ntle haholo le bophelo ba sefuba. E ntle haholo bakeng sa ho omisa. Mefuta ena e meng Piketberg, Hermon, Napier le Prince Albert.
Feiye ya morao-rao e nang le nama e kgubedu e tebileng, ‘Morena’ e hlahisa difeiye tse nyane, tse ka bang tlwaelo ya ho petsoha. Dijalo di ho Worcester, Ladismith le Oudtshoorn. ‘Chebelo pele ya Botsho’ e na le bopherese ho letlalo le letsho le nama e kgubedu le tatso e ntle ya ‘feiye’.
’Botsho Kapa’ e hlahisa difeiye tse nyane tse chitja tse nang le letlalo le bosweu bo nang le mmele o mosweu. E jwala haholo, ke feiga e tummeng ya jeme mme e sebetswa matlalong. Mofuta wa khaki o mmala wa khaki’ Bosootho bba Kapa ‘ke e nngwe ya difeiye tsa kgale ka ho fetisisa Afrika Borwa, mme e bonahala habonolo ka kutu ya yona e telele. Ke mofuta o tummeng wa ho ja le jeme.
Tai e tummeng ya ho ja ‘ Turkey e Sootho’ e rekiswa e le feiye e ncha mme e hlahiswa Turkey, USA le Israel.
Feie e Letlalo le Kganyang
Dikokonyana tse mmala o bobebe ’Calimyrna’ ke squat, feiye e tshweu e nang le nama e tshweu mme ke feiga e tummeng ka ho fetisisa e sebediswang ho omisa Turkey le USA. Ka lebaka la ho rarahana ha popelo, ha e kgothaletswe temo ya kgwebo e Afrika Borwa.
Botala bo bonahalang, ho feta bopherese, ‘Dauphine’ bo hlahisa difeiye tse kgolo haholo tse boima ba 240 gm. Mofuta ona, wa Afrika Borwa, o lengwa feela Napier naheng ya Overberg. ’Cape White’ e nyane ebile e butswisa ya pele ‘Cape White’ ke mefuta ya feiga e tsofetseng haholo Afrika Borwa. E na le letlalo le botala le nama e pinki e bobebe. E tumme ka tshebediso ho jeme. ’Kodota’ ya mmala o motala eleng mmala o motala o na le bosweu bo pinki ebile o monate haholo. ‘Kodota e ka jewa le ho sebetswa letlalo mme ya kotulwa esale pele ho isa bohareng ba selemo.
’Botala bo kgonou’ e mmala o botala bo botle ke sefate sa feiye se tummeng bakeng sa kotulo ya sona ya “breba” mme se sebedisetswa jeme. E kentswe Afrika Borwa ke Lekgotla la Patlisiso ya Temo, ‘Deanna’ ke moetsi wa dipalesa tse tala. E hlahisa difeiye tse nang le ditshobotsi tse ntle tsa ho ja tse ncha, e na le bophelo bo bolelele ba sefuba mme e loketse ho omisa le jeme.
Translated by Sebongile Sonopo