Taolo ya Dibjalo tša Tamati

© Louise Brodie

Nontšho

Dibjalo tša Tamati di hloka phepo ye kgolo, go akaretšwa le naetrotšene le fosforo le potasiamo gomme e fetola botse go manyoro. Bokaakang bja monontšha ye e šomišwago e sepelelana le maemo a monono wa mabu, le mohuta wa tamati ya tšweletšo.
Dibjalo di na le nyako ya bogareng bja godimo ya naetrotšene yeo e hlohleletšago kgolo ye kaone le matšoba a kaone le sete ya dienywa. Gape di nyaka maemo a godimo a potasiamo yeo e kaonafatšago mmala, tatso, tša bothata, disukiri, diesete le thathafatšo ya seenywa. Fosforo e hlotleleša tšwelelo ya medu, go khukhuša ka pela, le sete ya dikenywa le go netefatša kgolo ye e maatla.
Ditamati gape di nyaka phepo ya tše nnyane le hlokego ya maknisiamo, kalasiamo le molibdenamo di tlwaelegile mo mabung a esiti. Boron le hylokego ya koporo ga se gantšhi di hwetšwe ka ditamating. Ge e le gore hlokego ya boron e a direga, se se tliša sephetho sa manga a dienywa, go ba le molete ka gare le go tšwa dintho, go senyega ga dibopego le go butšwa ga seenywa go go sa lekanego. Tshipi le yona go ka diragala e hlokege go calcareous, mabu a boima goba ka morago ga tsentšhoa ya kalaka. Hlokego ya mankanese e hwešwa ka mabung a calcareous.

Tirišo ya Monontšha (kg/hektare)

Monontšha: 2:3:4 (30)
Nako ya Tirišo: Ka nako ya pšalo
Mabu o go Nona: 300 go ya 500
Mabu a nyopa: 750 go ya 1000
Monontšha: LAN
Nako ya Tirišo: Mo dibekeng tše 3 le dibekeng tše 6
Mabu o go Nona: 250 + 250
Mabu a nyopa: 200 + 200
Monontšha: Potasiamo naethreiti
Nako ya Tirišo: Ka dibekeng tše 6, 9 le12
Mabu o go Nona: 100 + 100 + 100
Mabu a nyopa: 100 + 100 + 100

Nošetšo

Nošetšo e bohlokwa tšweletšo ya tamati. Go bohlokwa go kabo ya meetse ye e lekanego ka dinako tše ka bago kotsi go swana le ka pela ka morago ga go bjala goba go bjalela. Poeletšo ya nošetšo e ya ka mohuta wa mabu le themperetšha. Nošetšo ya go fetelela ka morago ga lebaka le letelele, nako e telele ya komelelo ntle le go nošetša ka seetša pele go ka dira gore dienywa di be le manga. Go kaone go se nošetše ka ditšharatšhara tša godimo ga hlogo ka ge matlkala a kolobilego a hlohleletša tlhabollo ya bolwetši ka pela le ka morago ga nako.
Mo dibekeng tše nne tša mathomo diriša 21mm ya meetse ka beke. Ka dibekeng tše seswai tše latelago, diriša 38mm ka beke. Mo nakong ye e šetšego ya sehla, diriša 31mm ka beke. Go nošetša go feta tekano ka morago ga ge seenywa se bopilwe go ka hlola manga seenyweng.

Phetošopšalo

Peakanyo ya phetošo ya tharo go ya go tše nne ya dibjalo tšeo di sa swanego ka ngwaga e a eletšwa go fokotša katafalo ya disenyi le malwetši a tšwago mabung.

Tlhahlo goba Thekgo ya Dibjalo

Tlhahlo goba thekgo ya dibjalo e na le mehola ye mmalwa, go akaretšwa kgašetšo ye e hlabolotšwego go laola malwetši a foliar le disenyi, phišo ya letšatši ye e fase, bokaone bja go dikologa ga moya le go ya fase ga gobo la ga dienywa. Mehuta ya dibjalo tša tšweletšo tšeo mekgwa ya go gola ga tšona o sa tsebjwego di nyaka tlhahlo ka thekho ya dibjalo goba go fegwa ka thapo godimo ka go tšwa ka mathaleng godimo ga hlogo. Dibjalo tše di bjalelwago maraka o mofsa di swanetše go thekgwa ka mehla.

Taolo ya Mowang

Mewang a ka laolwa sekhemikhale goba semotšhene. Taololehola ya sekhemikhale e ka šomišwa ka go šomiša dikhemikhale tše di ngwadišitšwego. Taolomowang ya semotšhene, go swana le go hlagola ka letšogo, e swanetše go se iše fase le kgauswi le sebjalo.

Poelo (ditone/hektare)

Go boloka: 30 ditone
Palogare ya: 40 go ya go 50 ditone
Ye botse: 80+ ditone

Puno

Mafelelong a tšhomišo ya ditšweletšwa le sebaka go ya mmarakeng go tla laetša nako ya go thoma go buna. Ditamati tša tshepidišong di bunwa ge di budule ka botlalo. Ditamati tšeo di swanetšego go romelwa sebaka se se letelele di bunwa ka fase ga kgato ya go butšwa le go e le gore go mmaraka wa legae seenywa se bunwa kgatong yeo se butšwitšwego ka botlalo.
Go šišinywa gore go tšea go dirwe ka pela mo mesong le gore ditamati di swanetše go ba di išitšwe ka ntlong ya go phuthelwa ka pela ka moo go kgonegago le go se tlogelwe ka lefelong la go fiša lebaka le letelele. Ka ntlong ya go phuthelwa ditamati di a hlwekišwa, tša tlhophiwa gomme tša phuthelwa.

Poloko

Maemo a ka morago ga puno a poloko ya ditamati a laolwa ke nako ya go butšwa. Ka kakaretšo, ditamati di swanetše go bolokwa ka 12 ° C le 86% go ya go 90% le bošidi.

Disenyi

Nematodes, American Ballworm, Cutworm, American Leafminer, aphids, red spider mite, rust mite, Erinose mite, plusia looper, aphids and thrips.

Malwetši

Early blight, late blight, grey mould, leaf mould, powdery mildew, fruit rot, soft rot, bacterial canker, bacterial spot, bacterial speck, bacterial wilt, Fusarium wilt, anththacnose, Septoria leafspot, mosaic, spotted wilt.

Translated by Lebogang Sewela