Pšalo ya Tšhilisi ya Pherefere

Phatlalatšo

Phatlalatšo ya tšhilisi e tšwa go peu

Mokgwa wa go Bjala

Dipeu tše di ka bjalwa mmung, eupša ye ga se tsela ya balemi. Dipeu di a bjalwa mo mepeteng ya dipeu e lokišitšwego goba mo ditreing tša dipeu mo mafelo ao a šireleditšwego goba ka gare ga ntlwana ye tala. Dipeu di a gola le dibjalwana tše nanana di a dirwa. Ge dibjalwana tše nnyane di hlomilwe gomme di godile ga 15+ cm ka botelele e bile di na le maatla di ka išwa lefelong la ka ntle goba di a šomišwa ka gare ga ntlwane ye tala. Tšhomišo ya tlhago goba go apeša ka polastiki mo direing tša dibjalo go fokotša moyafalo, go laola mengwang le diboko e bile go laolago themperetšha ya mmu

Katologanyo

Mehutahuta ye mennyane e na le sekgoba sa go lekana 30 cm ka go bulega ka direi tša 50 cm ka go bulega le ka direi go kgona go fa sekgoba se se bulegilego nyana gare direi tše pedi gore didirela le bašomi gore ba kgone go sepela ka gare le direla letšatši. Mehutahuta ya dibjalo tše kgolo di ba le sekgoba sa go lekana 50 cm ka go bulega, ka direi tša go lekana 60 cm ka go bulega go 75. Se se nyaka dibjalo tše 20 000 go 50 000 godimo ga hektare go ya ka katologanyo le mohuta wa pherefere wo kgethilego ke motšweletši.

Nako Ya Go Bjala

Ka morago ga dibeke tše ka bago tše hlano go ya go tše tshela ka morago ga go bjala peu ya pherefere; dibjalwana di ka išwa go yo bjalwa ge di ka le ka gare ga 15 cm le 20 ka bogolo. Kgetha dibjalo tša maatla fela gomme e be o leka go kgetha dimela tše di swanago ka bogolo. Se se tla ba mafelelong a kgwedi ya Julae ka diklaemete tše borutho go ya magareng ga Setemere. Le ge go le bjalo, pšalo e ka dirwa go fihla mafelelong a kgwedi ya Nofemere ge e le gore dithemperetšha tša lehlabula ga di a fola kudu.

Nako Ya Go Gola

Go tšwa go peu go ya go pherefere ye tala ye butšwitšego, ye loketšego go bunwa go ka tšea dibeke tše lesometshela. Pherefere ya go hlweka ye hubedu e tšea dikgwedi tšenka bago tše hlano go ya go tše tshela, ge e le gore dibjalo di a tlogelwa go emela puno ya tše omilego, di ka tšea dikgwedi tše tshela go ya go tše seswai go tšwa go pšalo ya dipeu, go ya ka maemo a boso. Tšhilisi peppers ye e omilego ye hubedu e ka tšweletšwa fela mo mafelong a go fiša ebile fao go se nago pula mo sethokgweng sa dipherefere peppers.

Nontšho

Go kaone ka mehla gore o sekasekwa mmu ka tshwanelo ke ba tirelo ya katološo ya gago le moeletši wa tša phepo ya mmu pele ga pšalo. Hlahla ka kakaretšo ya go nontšha pherefere e ka tsela ye e latelago. Kgonthiša gore naga e lengwa ka tshwanelo. Nakong ya mafelelo ya go lema, e dirwa ka ka sekotlelopulugu goba rotavator, gašetša menontšha ya 500 le 800 dikilogramo tše 2:3:4 (30) (motswako wa naetrotšene, difosfate le potassiamo) ka godimo ga mmu wa 20 cm. Ge e le gore go šomišwa nošetšo ya go rotha, go kaone go gaša monontšho wa go lekana le meetse mo mathomo a dibeke tše nne tša kgolo e be ka morago ga fao go ka dirwa bjalo ka mehla mo nakong ya go gola ge nako ya puno pherefere ye tala e thoma.
Go diriša sefothedi goba mafula o gaše LAN e ka bago 250 kg godimo ga hektare mo dibekeng tše 6 ka morago ga pšalo. Gašo ya bobedi e ka aroganywa ka makala a mabedi. Gašo ya 150 kg mo dibekeng tše di selelago e be gape dibeke tše seswai go tšwa go pšalo.

Nošetšo

Ka morago ga pšalo o nošetše go lekana 15 mm ka beke, mo dibekeng tše tharo tša mathomo ka morago o nošetše magareng ga 30 le 40 mm ya meetse ka beke go gola nakong yohle ya go gola. Go ka ba kaone go tsenya mapanta a monola tša go lekola monola mmung. Bontši bja medu e ka godimo ga 40 cm ya mmu gomme garafo goba lepara di ka dirišwa go lekola boro bja mmu.
Tshepedišo ya nošetšo e kaone ke nošetšwago ya ka tlase ga polastiki bjalo ka ge se se fa balemi taola ya nošetšo le nontšho ya sebjalo sa gagwe. Kapešo gape e laola mengwang e bile e fokotša moyafalo. Nošetšo ya mafula e hlola khošego ya meetse goba maebo a omilego ka ge go le boima go laola. Ditshenyegelokakaretšo di ka hlola malwetši a difankase le go bola.

Translated by Lebogang Sewela