Kakaretšo ya Kaliki

©Louise Brodie
Leina la tša mahlale: Allium sativum
Leina la go tlwaelega: Kaliki
Bjale kaliki e tšweleditšwa mo lefaseng ka bophara, eupša e hlolegile mo Yuropa le Central Asia.

Tlhalošo ya Sebjale

Sebjalo se na le medu ya go tšwa go tlulupung ye dirilwego ka ditlelafo tše ka gare ga 6 le 12. Kutu ke ye kopana ye e ka bago disentemetara tše tshela ka boletelele, gomme e feta godimoga ga mmu gannyane. Go tloga fao, bjang bjo phaphathi ba go swana le matlakala bo ka ba 15 go 20 cm bo ka bewa godimo ga mmu. Matlakala a swana le ona eupša a fapana gannyane go eie le leeks ka gore di phaphathi mola Alliums di na le matlakala a nkgokolo.

Šomišo

Kaliki e šomišitšwe mabapi le medicinal a bjalo ka anti-inflammatory, go dumelwa gape gore e fokotša kgatelelo ya madi a magolo e bile e laola maemo akholesterolo gape e šomišwa bjalo ka condiment go feta mengwaga ye 5000.

Dinyakwa tša Mmu le go Apea

Mabu a kaone ke a sehlaba le seloko le kelelatšhila gape le mmu wa pH ya 6 go 7. Mmu o swanetše go le manyoro a mantši. Ge go nyakega, o kopanye monontšha gabotse pele ga ge go bjalwa ge o beakanya lefelo la pšalo. Mmu o swanetše go lengwa go ya botebong bjo bo ka bago 20 cm. Beakanyo e laola mengwang ya ka godimo ga mmu.

Boso

Kaliki e ka bjalwa mo klaemete ya mehutahuta. Themperetšha ye kaone nakong ya yona ya go mela e ka gare ga dikgato tša sentikreiti tše 12 le 28. E kgona go kgotlelela boso bja go tonya le borutho, eupša se se fokotša kgolo le tlhabollo ya kotolana. E huetšwa ke tlhaelo ya monola kagore la medu wa yona ya ka fase. Ka fao go kaone go bjala le go laolwa go nošetša o se tshepelele mo puleng ge o nyaka puno ye tsepamego.

Dikhalthiba

Go na le mehuta ye mebedi ya Kaliki. Kaliki ya molala wo boleta le kaliki ya molala wa go tia, gomme mohuta wo mongwe le wo mongwe o na le kgetho tše ntši goba menuta).
Mohuta wo tumilego kudu mo Afrika Borwa ke mehuta ya kaliki ya molala wo boleta ye mengwe ka lebaka la gore di tile, gomme di ka bolokwago sebaka se setelele. Kaliki ya molala wo boleta e na le diripane tša go feta go feta tša kaliki ya molala wa go tia, ka ge e hlwa e na le tše nnyane, tše koto. Seo šireletšago diripana tša Kaliki ya molala wo boleta ke gore e na le letlalo la letlalo la di llaga tša go swana le pampiri tšeo di lego mo diripaneng, tšeo di bopago bolo. kaliki ya molala wa go tia e na le dillaga tša letlalo tša k antle tše di otilego kudu e bile ga di bolokege gabotse.
Mehuta ya kaliki ya molala wo boleta: Silverskin le artichoke
Mehuta ya kaliki ya molala wa go tia: Rocambole, tša Porseleine le mothaladi wo moperese

Translated by Lebogang Sewela