Pšalo ya Kaliki

Phatlalatšo

Phatlalatšo e tšwa mo go bjaleng diripana tšeo di dirago tlulupu ya mohuta wa dibjalo tša kaliki.

Mokgwa wa go Bjala

Diripana tša kaliki di bjalwa mo mepeteng ye ka bago metara wo tee ka go bulega goba mo lefelong le phaphathi leo le beakanyeligo go netefatša gore go na le kelelameetse ye botse. Ditlulupu tša kaliki di a tlhobiwa, gomme diripana di a aroganywa. Kgetha diripana tše di tiilego le tše phetšego gabotse go bjala go netefatša gore go ba le tšweletšo ya kotolana ye e swanago. Mekero ya go ba le boteba ba go lekanai 5 cm bo dirwa ka trekere go dira katologanyo ye e nyakegago.

Katologanyo

Gantši diripanan di na le sekgoba sa go lekana disentimetara ka go bulega ka gare ga direi tše di lego disentimetara tše 20 go fihla ka 30, go ya ka bogolo bja ya kotolana ye e nyakegago. Se se swanetše go fa puno dikaliki tše 400 000 le ditlulupu tše 500 000 godimo ga hektare.

Nako ya go Bjala

Pšalo ya kaliki e ka ba nako efe goba efe go tšwa mo Feperware go ya go Mei.

Nako Ya Go Gola

Dikgwedi tše tshela go tšwa go pšalo

Nontšho

Dira gore o sekaseka mmu wa gago go tiišetša monono le dinyakwa tša phepo.
Ge o beakanya mmu ya go bjala le go lema ka manyoro le mmutele o ka lokela manyoro a dikgogo bjalo ka mošomo wa monontšha. Diripana tša kaliki di tla šomiša diripana tša ka gare go kgorometša medu ya yona ya mathomo e be e ntšha matlakala a pele. Ka morago ga matšatši a 14 go 21 ka morago ga pšalo, (phatlalatša) gare ga 500 le 800 ya dikilogramo godimo ga hektare ya 3:2:3 (motswako wa naetrotšene, difosfate le potassiamo) godimo ga lefelo la go bjala. Se se tla ba gona go medu le diripana tša kaliki tša mpsha gomme se bohlokwa go tšweletšong ya medu le megwang, gomme ka morago se se kgonthiša gore di tlhabollo ya kotolana ya kaliki ya bogolo bjo lekanetšego.
Ka morago ga dibeke tše ka bago tše seswai morago ga pšalo kgatong ya go gola o ka gaša dikilogramo tše 300 250 godimo ga hektare ya 3:2:3 mo lefelong la go bjala. Ge go na le puno ya dibjalo tše botse tše golago, ga go na nontšho ye nyakega. Ka dinako tše dingwe mo fase ga mmu goba mo mmung wa mohlana go ka nyakega gore o gaše monontšho gape.

Nošetšo

Go diriša selo sa go apeša ke mokgwa wo botse ka ge o fediša mengwang le go babalela monola mo mmung. Dinyakwa tša meetse di a fapana go ya ka mehuta ya mmu le maemo a boso. Kaliki e huetšwa ke tlhaelo ya monola ka lebaka la medu ya yona ya fase. Ka fao go bohlokwa kudu gore e hlwe e hlolwa monola wa mmu ka godimo disentimetara tše 30 go fokotša kgonagalokotsi. Se se ka dirwa ka neutron le thulano ya mmu, goba ge se se sa kgonagale, ka seatla ka augur goba kgarafu.

Translated by Lebogang Sewela