Ka Moo o ka Kaonafatšago Phopholego ya Mabu

Phopholego ya mabu e laolwa ke kopanyo ya sehlaba, leraga le dikarolwana tša letsopa.
Mabu a sehlaba a na le dikarolwana tše kgolo, a na le phopholego ye magwaša gomme e babalela meetse le phepo ye nnyane. Ka lehlakoreng le lengwe la tekanyo ke mabu a letsopa le dikarolwana tše nnyane tša letsopa. Mabu a letsopa gantšhi a boima, a khošego meetse le go ba thata go a lema, eupša a ka a nnonego ka phepo. Ka gare ga mabu a sehlaba le letsopa ke kopantšho ya mabu a sehlaba-serota-letsopa, ao a swanelago kudu tšweletšo ya dibjalo.
Go šišintšwe go kgetha dibjalo tša maleba go ya ka mohuta wa mabu a gago. Go fa mohlala, mehlare, dirosa, sepeneše, dipete, dieie le mabele di ka atlega ka mabung a letsopa mola dibjalo tša go swana le diborotlolo, diradishe, matsapane, ditamati le lehea di rata mabu a bofefo a sehlabana.
Balemi ba mmalwa kudu ba na le le mohuta wa mabu wa maleba. Bontšhi bja balemirui ba katana le mabu a fokolago a go oma le go hloka monono a sehlaba goba a khošego meetse le mabu a boima a letsopa. Ka mahlatse, go na le ditsela tša go kaonafatša phopholego ya mabu le sebopego, gantšhi ka go tsentšha dibolang ka tsela ya mmutele le go khupetša dibjalo.

Go ka Kaonafatša Bjang Mabu a Sehlaba

Go kaonafatša mabu a sehlaba, mabu a swanetše go kgona go swara phepo ye ntšhi. Balemirui ba bangwe ba šomiša lerole la malahla goba ‘biochar’. Setswaki se se monola phepo le go e lokolla ka go nanya ka mabung. E kopantšwe le mmutele wa diphoofolo o foreše le wa monola gomme wa tlogelwa dibeke tše 2-3. ‘Biochar’ gape e ka kopanywa le monontšha wa seela le ona o swanetše go tlogelwa dibeke tše 2-3. Balemirui ba bangwe ba oketša metswako ya dimaekropo tša mabu goba lerole la leswika (ge go hlokega) go lerole la malahla pele ba a šoma go ya ka mabung.
Ka go šomiša mmutele wa dimela mabung a sehlaba e ka ba kabo ya phepo ka tsela go lokolla ka go nanya. Diriša bontšhi bjo bo nnyane gantšhi, e sego sa go feta ka nako. Go šišinywa go epa mmutele botebong ka mabung a sehlaba go se tlogele mo bokagodimong bja mabu. Le ge go le bjalo, ka go šomiša khupetšo bokagodimong bja mabu go ka thibela moyafalo wa meetse le go fokotša kgogolego ye e hlolwago ke phefo.
Thibela go fudiša go feta ka mabung a sehlaba. O ka nna wa ripa furu gomme wa e fepa ka tše di fepiwago.

Ka Moo o ka Kaonafatšago Mabu a Letsopa

©Jason Miller (USDA National Resources Conservation Service)

Mabu a letsopa gantšhi a humile ka phepo, eupša ge pH ya mabu e le godimo kudu goba e le fase, phepo e ka ba e se ka boemong bja go lewa ke medu ya dibjalo go mona. Go ya ka ya dibjalo tša gago, ge pH e le fase ga 6 - e esiti go feta - beakanya le tšipsamo goba kalaka ya temothuo. pH ya mabu ya godimo ga 7.5 e ka fokotšwa ka sebabole sa mabu.
Go kaonafatša go elediša meetse go tšwa mabung a letsopa, lokišetša malao a pšalo a hlahlošitšwego.
Akaretša dibolang tša go swana le molatša wa dibjalo, matlakala, bjang bjo bo ripilwego le mmutele a bodilego. Se ga se tla go tlaleletša phepo fela mabu a letsopa, eupša gape se tla thuša go fediša sebopego sa kitlano ya mabu se boima. Go bjala dibjalo tše di šireletšago mabu go ka thuša gape go kaonafatša popego ya mabu a letsopa.

Mmutele wa Diphoofolo le Phopholego ya Mabu

Dibokwana di thuša ka popego ya mabu ka go kopanya dibolang le dikarolwana tša mabu. Gape di ja dikarolwana tša mabu, tša di bofelela ka dipheding tša dikarolwana tše go tsepama lgomme tša di ntšha bjalo ka dilahlwa tša dibokwana. ‘Mmutele wo wa Dibokwana’ gape o bitšwa vermicast.
Mmutele wa diphoofolo wo o bodiklego kudu go tšwa dipereng, dikgomo le diruiwa tša maphego mohlomongwe ke kaonafatšo ye e tlwaelegilego ya phopholego ya mabu le boleng. Ge go kgonega, kgetha dimmutele tša dibjalo tše di itšego.
Mmutele wa pere o humile ka phepo gomme ke wa maleba ka merogong ye e golago ka lebelo, go swana le broccoli, kholifolawa le letšhisi.
Mmutele wa kgomo o godimo ka naetrotšene gomme o šomišwa ka lebaka la tše tala tša matlakala tšeo di nyakago naetrotšene ye ntšhi go swana le sepeneše le letšhisi.
Mmutele wa diruiwa tša maphego o matla gomme o godimo ka naetrotšene. Ke wa maleba ka go tswaka ka mabung a sehlaba go kaonafatša poloko ya monola wa tše tala tša matlakala.

Translated by Lawrence Ndou