Diriša Peu ya Boleng go Hwetša Puno ye Kaone
Boleng bja peu ke motheo wo bohlokwa wa tšweletšo ye botse. Dipeu tše dirwago ka gae le tšona di ka šongwa bjalo ka peu ya boleng bjo bobotse ge e le gore di dirilwe gabotse, mo go hlwekegilego e bile di bolokilwe gore di ome. Tšhomišo ya dipeu tša boleng go netefatša poelo ya godimo ya dibjalwana (ka tlwaelo ka godimo ga 85%), dibjalwana tša maatla le diswaro tša dibjalo tša go swana. Ka go diriša dipeu tše kaone go netefatša le lebelo la go gola la dibjalo le le twantšho e kaone go disenyi, malwetši le komelelo.Dipeu tša boleng di swanetše go hwetšwa go tšwa go dibjalo tše se nago malwetši. Di swanetše bogolo ba go swana, mmala le sebopego e bile di swanetše go se be le mengwang le dikgofeng. Ge dipeu e le tše nnyane kudu, di tswakanye ka mmu goba manyora a omilego. Tekanyo ya dipeu ka gare ga mmutele di a fapana go ya ka gore o nyaka go bjala dibjalo tša sethokgwa se kaang. Hlakanya peu le mmu gabotse kudu e be o tlatša litara tše tša lebotlelo la seno ka ka mmu wa dipeu. Dira lesona mo sekhurumelong sa lebotlelo e be o gaša mo direing.
Ka Moo o ka Bjalago Dibjalo tša Setlogo
Katološa lenti magareng ga sepalete go dira direi tše thwii tše phatlalatšwego gabotse. Katologanyo ka gare ga direi e tla laolwa ke gore go bjala dibjalo dife. Go bjala felo gotee go ka oketša phadišano ya letšatši le meetse, eupša ka dibjalo tša bošaedi, go ra gore go na le thušo ye kaone gore di kgolo ka bogolo. Katologanyo ye bulegilego ka gare ga dibjalo e tla netefatša gore go na le phapoši ya go hlagola le go nošetša. Ge o bjala, diriša kgati go dira tsela ye latelago lenti. Roromela dipeu go tšwa go lebotlelong la seno go ditseleng e be o khupetša gannyane ka mmu. Diriša meetse a a hlwekilego go nošetša dipeu tša gago.Ka Moo o ka Dirišago Mmutele goNnontšha Merogo ya Setlotlo
Merogo kamoka ya setlogo sa Afrika e hloka manyora goba goba menontšha go gola. Dibjalo tše golago ka maatla di kgona go lwantšha disenyi le malwetši e bile di tla tšweletša dipoelo tša godimo. Manyora a mo polaseng bjalo ka kgomo, kgogo le dipudi e na le theko ya fase go feta dikhemikhale tša dibodi tša menontšha gomme e ka thuša balemi go fihlelela dipoelo tša godimo. Ge molemi a na le lešaka, ke tsela ye bonolo ya go diriša mmutele go dira manyoro a diphoofolo go nontšha dirapana tša merogo.Go dira le go diriša mmutele:
Kgoboketša boloko bja diphoofolo go tšwa go lešakeng.
Kgoboketša maloko ka thothobolong tše nnyane, tša makgobo a bogolo bja go swana le letolo. E ka kgoboketšwa ka seratswaneng mo sehleng sa go oma goba e ka bolokwa mo lefelong le folete kgauswi le lešaka. E tlogele gore e kopanyew ka tshwanelo ka ge se se tla fa dipoelo tše kaone. Pele o ka gaša mmutele, e kopanye le mmu.
Go Dira Manyoro go Tšwa go Mmutele
Go dira manyoro go tšwa go mmutele le go e diriša mmung, go tla oketša monono wa mmu le go thuša go fa phepo ya dibjalo gore di gole ka maatla. Go dira manyoro, o tla hloka ditlabakelo tša go oma go swana le furu, mabelethoro, lehea, karolwana ya millet, dinawa tša soya le matokomane, dithito goba le mengwang ye omilego.O tla nyaka gape le dilo tše tala (mengwang, hedge trimmings le matlakala a merogo) le ditlakala tša merogo bjalo ka boloko bja kgomo, diruiwa tša maphego, dinku le dipudi le boloko bja dinku.
Go khupetša mmutele wa gago o hloka mmu wa godimo, kota, polastiki a latetšwe, scraps goba bjang bjo omilego. O tlo hloka gape meetse le kgati goba kgarafu.
Lokiša mokoti wa botebo bja kwagalago. E ka ba botebo bjo itšego go ya ka palo ya didirišwa tše di lego gona. Bea dingata goba dilo tše omilego ka fase. Tshela didirišwa tša mmutele ka dillaga, monola le dilo tše omile.
Ditswaki tša monola ke dilo tša go swana le dijo tša mašaledi, dikenywa, teye le mengwang ya lewatle. Didirišwa tša go oma di ka ba furu, matlakala, bupi bja mapolanka (sawdust) le molora wa dikgong.
Bjale, tšhela mmutele, mmutele wo motala (go swana le diripa tša bjang) goba naetrotšene efe goba efe. Khupetša ka sengwe le se sengwe seo se o na lego sona, kgong, polastiki a latetšwe, mašaledi a tapeiti, mobugodimo, bjang goba mahlaka go boloka monola, eupša e se ke wa e ena le go e thapiša.
Nošetša ka dinako tše dingwe, goba tlogela gore pula e dire mošomo. O e fetole ka morago ga matšatši a mmalwa.
Fetola mokgobo ka foroko goba ka garafo. Ge mokgobo wa gago wa mmutele o feditše, go tsenya didirišwa tše mpsha e be o di kopanya, o se ke wa di tlaleletša ka dillaga.
Go tswaka goba go fetola mokgobo go bohlokwa ka ge go tsenya moya e bile go dira gore tshepedišo e fele ka pele.Translated by Lebogang Sewela