Yini Amazinga Womtjhiso?

© Leonie Joubert

Amazinga womtjhiso kulula ukuwameda begodu asetjenziswa nezulu lendawo ukutjheja bona zintjalo ezinjani ezingakhula kuhle endaweni ethize nanyana kunjalo, isimedo sobujamo bezulu esifana nokumedwa kwezulu kwaqobe malanga kanye nokumedwa kwamazinga womtjhiso okwenziwa ngeskhathi esithize sonyaka, amazinga aphezulu naphasi, webusuku.

Amazinga womtjhiso amedwa lula begodu asetjenziswa, ngokuwahlanganisa nezulu lendawo, ubusuku nemini kutlhogeka kobana atjhejwe kobana iintjalo zizokukhula kuhle kangangani enarheni leyo.

Amazinga womtjhiso anomthelela entweni zoke eziphilako ephasini. Aletha ukuledlha ebantwini nanyana ukungaledlhi (kanye netlhogakalo yokufuthumeza nanyana yokupholisa) atjengisa kobana iintjalo kanye nenlwane zizoba njani ukuba khona kwentjhabalalisi kanye namalwelwe kanye nezinga lokuphela kwamanzi nokubephela kobuswe emakarini.

Amazinga Womtjhiso Amedwa Njani?

Amazinga womtjhiso asetjenziselwa ukutjala iintjalo nakulinywako amedwa njengamazinga womtjhiso asemoyeni. Lokhu kumedwa ngaphakathi kobusithelo obubizwa bona yi-Stevenson nanyana iimviko ezikhipha imisebe yelanga. Ubusithelobu bubekwa ku- 2 m ngaphezu kwehlabathi, eduze kweleveli yamakari wentjalo.

Amazinga womtjhiso womoya angahluka ukusukela emazingeni womtjhiso aphasi. Ebusuku ebusika, amazinga womtjhiso asehlabathini aphasi kunalawo asesikhrinini. Lokhu kungarholela ekutheni kube nombani nanyana amazinga womtjhiso aphasi aletha igabhogo. Nanyana kunjalo, amazinga womtjhiso aphasi angafuthumala kunalawo asemoyeni emini okuya ngokobana mhlobo bani wephasi.

Amazinga womtjhiso asemoyeni angafuthumala kunalawo asesikhrinini, khulukhulu ehlobo. Amazinga womtjhiso asemakarini avuleke elangeni avamise kobana abe phezulu nge-3 - 4 ºC kunalawo amedwa esikhrinini. Umehluko lo uncipha ufike ku-1 ºC ngaphasi komthunzi nalokha amazinga womtjhiso nakadlula i- exceed 33 ºC.

Amakari adege angafuthumala abe 10 - 15 ºC kunalawo amedwa emazingeni womtjhiso obusemoyeni.

Uwatjhugulula Njani Ama-Celsius Aye Ku-Fahrenheit

©David Eccles

Esewula–Africa, amazinga womtjhiso amedwa ngama-degree Celsius (ºC). Amanzi akghadza afike ku- 0 ºC abile afike ku-100 ºC (eleveleini yelwandle). E-USA amazinga womtjhiso asaripotiwa ngama-degree Fahrenheit. Esimedweni se-Fahrenheit, amanzi amedwa nge-32 ºF lokha nakabilako amedwa afike ku- 212 ºF.

Translated by Busisiwe Skhosana