Themperetšha ke Eng?

© Leonie Joubert
Themperetšha ke kelo ya motheo wa maemo a maatla a tikologo gomme a huetšwa kudu ke mahlasedi a letšatši.
Themperetšha e bonolo go e ela gomme e šomišwa, gammogo le pula ya lefelo, go nyakišiša gore ke dibjalo dife di tla golago bokaone ka lefelong le le itšego. Le ge go le bjalo, mellwane ya themperetšha ya go swana dithempheretša letšatši le dithemperetšha tša sehla, dithemperetšha tša fase le tša godimo le tša bošego le mosegare ditshepelo di swanetše go elwa hloko ka moo dibjalo tša gago di tla golago ka lefelong leo.

Themperetšha e na le seabe thwii ka mekgwa ka moka ya bophelo lefaseng. E tliša nkgotsofatša botho goba go se kgotšofale (le tlhokego ya rothufatša goba go fodiša), e laola diphetolo tša dibjalo le diruiwa, tiragalo ya disenyi le malwetši gammogo le dikelo tša moyafalo le phufulelo (tahlego ya monola ke matlakala).

Themperetšha e ka Elwa Bjang?

Themperetšha ye e šomišwago go godiša dibjalo le ka temothuong e elwa go swana le moya wa themperetšha. Se se elwa ka gare ga mafelo a thibelo a a bitšwago dithibelo tša Stevenson difemedi tša moyafalo. Dithibelo tše di beilwe 2 m godimo ga lefase, kgauswi le maemo a matlakala a dibjalo.
Themperetšha ya moya e ka fapana le themperetšha ya lefase. Bošego ka marega, dithemperetšha tša lefase di fase kudu go feta themperetšha ya sefemedi. Se se ka feletša ka tšhwaane le ge e le gore diponelo pele tša thempheretšha ga di a akanya moya wa go tonya kudu. Le ge go le bjalo, dithemperetšha tša lefase di ka nna borutho go feta moya wa themperetšha ya mosegare go ya ka mohuta wa boemogodimo.

Thempheretšha ya moya wo o bulegilego le yona e ka ba borutho go feta sa themphereitšha ya thibelo, kudukudu nakong ya selemo.
Themperetšha ya matlakala a le go letšatšing ka tlwaelo e ka ba 3 - 4ºC godingwana go feta ye e elwego (ya thibelo). Phapano e a fokotšega go 1ºC ka maemong a ka moroting le ge dithempheretšha di ka feta 33ºC.
Matlakala a makoto a gose ntšhe moya a ka ba 10 - 15ºC borutho go feta ya thempheretšha ya moya ye e tšwego.

O Fetola bjang Celsius go Fahrenheit

©David Eccles
Ka Aforika Borwa, thempheretšha e elwa ka dikgato tša Celsius (ºC). Meetse a kgahla ka 0ºC gomme a bela ka 100ºC (ka godimo ga legato la lewatle).
Kua Amerika e themperetšha e sa begwa ka ka dikgato tša Fahrenheit. Ka kelong ya Fahrenheit maemo a go kgahla a meetse ke 32ºF gomme a go bediša ke 212ºF.

Translated by Lawrence Ndou