Amanyokani Angemathunjini Wemfarigi

©Glenneis Kriel
Okuya ngokobana mhlobo bani, amanyokani angabanomthelela omumbi emaphilweni wemfarigi kanye nekukhiqizeni kwazo, kodwana godu arholela ekutheni umzimba wefarigi leyo bangawufuni ebuhlabelo. Ngombana ukungena kwawo kuthoma ngokobana ifarigi idle amaqanda, kufanele kube nokuhlwengeka okuzokurhelebha ukobana amaqanda wamanyokani angasabalali ukuze amanyokani angangeni eemfariginezi. Ingozi ekulu yalapha kufuywa eemfarigi ezingasizinengi kukobana kunamanyokana ama-roundworm kanye nama-tapeworm.

Amanyokani ama-Roundworm

Amanyokani womhlobo we-Roundworm 'Ascaris suum' manyokani ajayeleke khulu wemfarigi. Amanyokani la, akhula anone alingane nepensela ingaba nobude obuyi-400 mm, ahlala emathunjini wefarigi adle ukudla kwayo. Amanyokani la akhiqiza amaqanda amanengi ifarigi ewakhipha lokha nayikakako. Amaqanda la aqine kwamanikelela begodu ngaphila iminyaka.
Iimfarigi ezincani zivamise ukuba ngizo ezingenwa manyokani la,azingena ngokobana aginye amaqanda la ngokumunya emabeleni wabomma bazo asilaphazekileko. Lapha kunobungozi bokungatheleleka, iimfarigi ezisikazi kufanele zifakwe isihlahla sokubulala amagciwani okungasenani kabili ngeveke, ngaphambi kokobana zibelethe begodu zihlanjiswe amalangana ngaphambi kokobana zibelethe.
Amatjhwayo wokobana sele zingenwe manyokani la aya ngokobana sele one kangangani, ukusukela lokha nazikhohlela isikhohlela esomileko, ukuya lokha nasele zithulula nalokha zingakhuli kuhle. Amanyokani la nagabanga ubulwelwe be-pneumonia kanye nokuvaleka kwamathumbu. Ukobana sele angenile efarigini kungabonakala ngeva kokobana udorhodere sele ahlole ifarigi wathola ukobana akhona amaqanda wawo lokha nakenza i-post mortem. Amanyokani la ngabanga amatjhatjhaza amhlophe esibindini sefarigi.
Ukuzitlhogomela kuhle kungarhelebha ukobana zingangenwa manyokani la. Nange iimfarigi zibekwa ngaphandle, kufanele kusetjenziswe i-rational grazing okutjho bona amadlelo kufanele atlhogonyelwe ukukhandela ukwakhela kwamaqanda amumethe amanyokani la emadlelweni.
Iindakamizwa ezimbalwa - anthelmintics ezitlolisiweko zingasetjenziswa ukuqotha amanyokani la. Ukuze uthole imiphumela emihle, lokhu kufanele kusetjenziswe ngokuya ngokwenlayelo zawo. Amakhambi afana nomoringa nawo anenthako ze-anthelmintic arhona ukuqotha amanyokani la.

Amanyokani ama-Tapeworm

©Glenneis Kriel
Ifarigi iba mzimba lapha i-tapeworm ihlala khona esinyeni sayo nekusigaba se-'Cysticercus cellulosae' ifarigi ibanjwa manyokani la lokha nayidla amakaka wabantu, abanawo amanyokani la. Amanyokani la lokha nakahlezi ebantwini nekusigaba esaziwa ngokobana yi-Taenia solium. Abantu babanjwa manyokani la nabadla inyama engakafuthwa kuhle yefarigi enawo.
Ubujamo obaziwa njengobujamo bemasela emfarigini, ngombana amanyokani abonakala ingama-nudules amancani amhlophe angaba-15 mm emathunjini, ehliziyweni, esifubeni, emathanjieni kanye nemisitjheni. Kuvamise bona angazwisi ifarigi ubuhlungu, kodwana ngesinye isikhathi ingezwa ubuhlungu, ukwenza bona ibhalelwe kukhamba. Ukobana ifarigi sele ingenwe manyokani la kubonakala ngemva kokobana ihlatjwe, okwenza bona inyama yayo ingabe isafunwa.
Ukutlhogomela kuhle iimfarigi nokuhlanzeka sele kurholele ekutheni ingasa yinengi imasel yemfarigi le. Ayikho ipengu yayo, njeke kufanele ubulwelwebu bukhandelwe ngokobana iimfarigi zikhandelwe ekujikajikeni eendaweni lapha ezingadla khona amakaka wabantu nangokuqiniseka bona abantu abahlala bebasebenze eendaweni lapha kukhiqizwa khona iimfarigi, basebenzisa izindlu zangasese begodu nokobana bahlamba izandla zabo ngaphambi kokosebenza ngemfarigi nangemva kokusebenzisa indlu yangasese.

Amanye Amanyokani

Iimfarigi zivamise ukuthintana nemihlobo ngemihlobo yamanyokani efana ne-nodular worm, lungworm, whipworm kanye ne-bankrupt worm. Hlangana namatjhwayo wokobana zingenwe manyokani kuhlangana nokobana zithulule, zibe-ne-anaemia, zonde, ziphelelwe mamanzi kwesinye isikhathi zife. Ukobana zithole ipengu kwenzeka ngemva kokobana kuhlolwe amakaka wazo lokha nakwenziwa i-post mortem. Ukulawulwa kanye nokwelatjhwa kwazo kufana nalokha okutlhadlhulwe ngaphezulu okwenziwa lokha naziphethwe yi-round worm.

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana