Dibokwana tsa mo Maleng mo Dikolobeng

©Glenneis Kriel

Go ikaegilwe ka ditshedi, dibokwana tsa mo maleng di ka nna di sa nne fela le tshwaetso ye e sa siamang mo boitekanelong jwa dikolobe le ntshokuno, mme gape e ka nna le poelo mo go tlholeng kgalo ya mmele kwa botlhabelong. Ka ge tlhaselo e simolola ka dikolobe di ja mae, boitekanelo jo bo siameng le mekgwa ya kgelelo ya leswe e tla thusa go baya palo ya mae e le kwa tlase ka jalo ya fokotsa maemo a tlhaselo. Matshosetsi a magolo mo kunong ya seelo se se nnye ke dibokwana tse di sediko le mphe.

Dibokwana tse Sediko

Dibokwana tse sediko (Ascaris suum) ke seboko ditwatsi that sa dikolobe. Dibokwana, tse di ka golang go nna teng jaaka go pencil le 400 mm boleele, tshela mo gut ya dikolobe fa ba nna le dijo go tswa mo kolobe. Dibokwana di ntsha dipalo tse di boitshegang tsa mae tse di ntshiwang ka mantle a dikolobe tse di nang le bolwetse. Mae a popota thata mme a ka kgona go phela dingwaga tse di telele.
Dikolojwana tsa bašwa ke tse di leng mo kotsing thata ya tshwaetso, ka kakaretso go nna le tshwaetso ge di metsa mae go tswa matsweleng a a leswe. Fa go nang le kgonagalo ya kotsi ya ditlhaselo, ditshadi di tshwanetse go bolawa dibokwana bonnye dibeke tse pedi pele ga di tsala dikolojana le go tlhatswa malatsi a le mmalwa pele ga moo.
Ditshupetso tsa ditlhaselo tsa tlilinki di ikaegile mo masising, go simolola ka go gotlhela gwa go omelela mo mabakeng a bonolo go ya go letshololo le matshwao a kgolo e e botsatsa mo mabakeng a a masisi. Dibokwana gape di ka tlhola nyumonia le dikgoreletsi tsa mala. Temogo e e ka netefadiwa ka go sekaseka mantle a dikolobe ka go nna teng ga mae kgotsa ka nako ya morago ga loso. Dibokwana di ka tlhola mabala a masweu mo sebeteng sa dikolobe.
Tsamaiso e e siameng le mekgwa ya boitekanelo di ka thusa go thibela ditshwaetso le go tshola dielo tsa tlhaselo kwa tlase. Fa dikolobe di bewa kwa ntle, phulo ya go dikologa e tshwanetse go dirisiwa go thibela go agelana ga mae mo phulong.
Anthelmintics tse di mmalwa (melemo ya thibela dinwamadi eo e kobang dibokwana tsa dinwamadi) e kwadiseditsweng go laola ditlhaselo. Go fa dipholo tse di gaisang, di tshwanetse go dirisiwa go ya ka ditaelo. Ditlama jaaka moringa di itsege gape go nna le dithoto tsa anthelmintic.

Mphe

Dikolobe di dira jaaka monggae wa bogareng wa mphe ka nako ya seboko sa senya (Cysticercus cellulosae) e bile di tshwaeditswe fa di fulang leswe go tswa mo bathong, ba dirang jaaka monggae o tlhomilweng. Dibokwana ka nako ya kgato ya tsona mo bathong di itsege jaaka Taenia solium. Batho ba ba tshwaeditsweng fa ba ja nama e sa butswang ya kolobe e e tshwaeditsweng.
Bolwetse bo bidiwa ka tlwaelo jaaka mmoko mo dikolobeng, ka gonne dibokwana di bonala e le dithompola tse di tshweu tse dinnye go fitlha dimilimetara tse 15 mo mogodung, lela, pelo, letswalo le mesifa ya lewa. Go le gantsi ga di tlhole go sa iketle, mme mo mabakeng a mangwe di ka tlhola botlhoko go dira gore go nne bokete gore dikolobe di tsamaye. Gantsi ditlhaselo di ka lemogwa fela morago ga kolobe e tlhabilwe, go feleletsa mo go kgaleng ga mmele.
Tokafatso ya ditiro tsa kgeleloleswe le boitekanelo di tlhodile mmoko ye e nnang e kgethegileng mo dikolobeng. Ga go na kalafi ya yona, ka jalo bolwetse bo tshwanetse go thibelwa ka go tshola dikolobe gore di se ke tsa sasanka mo mafelong koo di ka jang mantle a batho le go netefatsa gore batho ba ba tshelang le go dira mo dikgaolong tse dikolobe di unwang, dirisa ntlwanaboithusetso le go tlhapa diatla tsa bona pele ba dira le dikolobe morago ga go dirisa ntlwanaboithusetso.

Dibokwana tse Dingwe

Dibokwana tse dingwe tse di farologaneng di ka bonwa mo dikolobeng, jaaka sebokwana se se sediko, sebokwana sa letshwafo, sebokwana sa go setla. le sebokotšhoni. Ditshupo tsa tlhaselo di ka tloga go letshololo, tlhokamadi, tatlhegelo ya bokete, go tlhoka metsi leso la ka fa tlase ga dikgetse tse di feteletseng. Temogo e netefadiwa ka go sekaseka dikao tsa mantle a metsi kgotsa ka nako ya ditekolo tsa kwa morago ga leso. Taolo le kalafo ke e e tshwanang le ka sebokwana se se sediko se go tlotlwang ka fa godimo.

Translated by Lawrence Ndou