Afuywa Njani ama-Catfish

©Marinda Louw

Ukufuya iimfesi zomhlobo we-catfish eSewula Africa kungaletha inzuzo enengi, kodwana abafuyi batjha abasebenzisa i-aquaculture batlhoga ukobana babeneqhinga elihle lokuzithengisa ngaphambi kokobana bathome.

Isistimu Yokufuywa kwe-Catfish

Ngebanga lerhono lazo lokusebenzisa umthombo we-oxygen ngokwawo, nerhono lazo lokuhlala emanzini angasimahle amanzi angabanga bona iimfesi ezibuthakathaka zigandeleleke ngokomkhumbulo, ama-catfish angafuywa ngobunengi. Iimfesezi zithanda indawo etjhisako begodu zirhona ukuhlala endaweni enamazinga atjhisa afikelele ku-28°C. Ngaphasi kobujamo bezulu obutjhisako zifuywa ematankeni begodu amanzi azihlala kiwo ajanyiselelwa ngamatjha qobe ngelanga ukuqiniseka kobana ngewekhwalithi.

Emazingeni womtjhiso afana newe-Europe kanye neSewula-Africa, ama-catfish afuywa ngendlini phakathi kwama-greenhouse nanyana kuma-warehouse, amazinga womtjhiso atlhogonyelwe ngokusebenzisa impopo ezikhipha umtjhiso ngegezi. Amanzi angena aragele phambili hlangana kwamatanka kanye nensefo zebhawuloji, amapompo la atjhugulula amakaka wemfesi la. I-aquaculture eyakheke kuhle le irhona ukukhiqiza itani linye nefesi qobe ku-30 m² ngenyanga!

Ukusetjenziswa kwamadamu anamanzi ahlaza satjani wokufuya ama-catfish eSewula Africa ngebanga lokobana ubujamo bezulu bumakhaza khulu kobana zingakhula kuhle unyaka woke. Indawo enye nenye lapha ubujamo bezulu bulawulwa libhoduluko lingafaneleka ukukhiqiza i-catfish.

Ukulawulwa kwamazinga womtjhiso, amanzi wekhwalithi ehle, ukudla okuhle kanye nokutlhogonyelwa kuhle kwayo kuqakathekile lokha nakufuywa i-catfish. Kuqakathekile kobana kuhlale kunegezi eyaneleko ngebanga lokobana i-catfish ngeze yafuywa ngokuphumelela ngaphandle kwegezi.

Iingaba Zokukhulisa I-Catfish

©Leslie Ter Morshuizen

Ngaphandle kokobana yifesi eqinileko ongayifuya ,kuyarara kobana i-catfish ibuthaka lokha nasele iyokuqhamusela amaqanda.

Ipilo ithoma lokha naziqhamuselako lapha i-catfish edala ikhohliswa kobana ikhiqize amaqanda wayo kanye nesidoda sayo. Bese zihlanganiswa yinduna etjheje zokuqhamusela zibekwe ematankeni kobana ziqhamuele. Amaqanda we-catfish ayazwela lokha nakabekwe emkhanyweni, amatanka avalwa ngetjhila elingenisa umthunzi nanyana itjhwaratjhwara enzima ukobana angonakali.

I-catfish yenza yoke into msinya begodu ukuqhanyiselwa kwamaqanda kuthatha ama iri ayi-24 ngemva kokobana iwabekelile. I-fry isebenzisa igobolondo ama iri ai-48 ngaphambi kokobana ithome ukudla okungaphakathi. Ngeskhathesi, i-fry izokudliswa ihlanganisela yokudla kwemvelo nokokwenziwa, ekurholela kobana akhule msinya. 

Ngebanga lokobana i-catfish itlhoga ukukhethwa qobe ngeveke ukuqiniseka bona itanka ngayinye imumethe iimfesi ezilinganako, nankungasinjalo iimfesi ezikulu zizokuthoma ukudla ezincani.

Iimfesi ezibanjiweko zikhula zifike ku-1 kg ngenyanga ezisithandathu ngemva kokobana ziqhanyielwe kanye ne-2 kg lokha nasele zinenyanga ezibunane. Ukungezelela kobana zikhule msinya ziphiwa ukudla kwekhwalithi ekhamba phambili. Ukudlokhu kufana nekwezinja begodu kumumethe i-soya, isphila, amabele, ukudla kwenlwane (nigazi, amathambo kanye nenyama yekukhu njlnjll) kanye nehlanganisela yamaminerali namavithamini. (Ngebhadi, kunama-factory amabili kwaphela eSewula Africa akhiqiza ukudla kwe-catfish begodu kuyabiza, okwenza bona iindleko zokuyikhulisa zibe yi-2/3.

Ukuthengiswa kwe-Catfish

©Leslie Ter Morshuizen

Nanyana isigaba sokobana iqhamusele sinentjhijilo, isitjhijilo esikhulu esiqalene nomfuyi we-catfish kuyithengisa ngepumelelo nasele ikhulile. E-RAS uzivuna qobe malanga, ngeveke nanyana ngenyanga lokha umkhiqizo nawuragela phambili. I-catfish ithengiswa lokha nayiyi-1kg. Ingathengiselwa amamaraga asezingeni eliphezulu kodwana kuthiwa Ibiza khulu kobana ingathengiswa eemarageni ezijwayelekileko.

E-Sewula Africa, inyama ethambileko ye-catfish isengakathandwa. E-Africa esepumalanga nephakathi, ifesi le iyathandwa kukhiqizwa amatani angaphezu kwe-250 000 ngonyaka enarheni ye-Cameroon, Nigeria kanye ne-Democratic Republic of the Congo.

Umkhiqizo othandwako we-catfish eSewula Africa, ma-sausage, pate, kanye nama-paties nama-fillet we-catfish. Kulindwe kobana abathengi babone inzuzo kanye nepilo elethwa kudla i-catfish, ukuze izokuthengwa.

Translated by Busisiwe Skhosana