Ku Khomiwa kahle ka ti Sprays

© Louise Brodie
A tractor with spra tank and folding spraying arms.
Mavabyi na switsotswana swifanele kusiveriwa kumbe ku lawuriwahindlela ya vutihlamuleri naswona swinga vavisi mbango kumbe vanhu. Hinkarhi waku lawula mavabyi na switsotswana swifanel ku tshama swirikarhi switsundzukiwa leswaku vuhlayiseki bya swakudya na khwalithi ya swakudya swiva kona. Leswi swivula leswaku kufanele kualngutisiwa swinene mahumelerisele lawa yanga onheki mbango naswona ya fikelela swipimelo. Ku kota kufikelela leswi, magoza lawa ya landzelaka yafanele ku tekiwa mayelana ni ku lawula mavabyi na switsotswana: Vatirhi lava endlaka vulawuri bya switsotswana vafanele kuya leteriwa.
Loko u tirha hiti khemikali, vatirhi vafanele vava ni vukheta. Vafanele ku hlaya leswitsariweke hi vukheta. Vatirhi vafanele ku hlayisa switirhisiwa. Vafanele ku ambala mpahla ya vuhlayiseki nkarhi hinkwawo na switirhisiwa. Ava fanelanga kudya, kunwa kumbe ku dzaha loko vari ku hlanganiseni ka tikhemikali. Vanga khomi nhlonge kumbe xikandza himavoko lawa yanga khoma mirhi naku hlamba mavoko loko vanga se dya. Vahlantswa ti overall kungari endzhawini yinwe na swiambalo swavona naswon avanga yi emakaya na ti overall letinga khumbiwa hi mirhi. Vasivela laha kukumekaka mati kuva ku khumbiwa kumbe kuhalatela tikhemikali edanwini kumbe swinambyana.
Swofafazela switsotswana na mavabyi swifanele kuhlayisiwa kuya hi swileriso naswona aswifanelangi swifikeleriwa hi mani na mani. Tiyisisa leswaku kuna switiviso swa vuhlayiseki hi tindzimi leti tivekaka. Switirhisiwa swa xihatla na swotimela ndzilo swifanele kuva kona kutirhisiwa loko kotshuka kuve na nghozi. Sivela kutlhela kutirhisiwa ka swibye leswi aswi chele ti khemikali hiku boxa mbhovo loko u hete kuswitirhisa. Tiyisisa leswaku mindyangu leyi tshamaka ekusuhi yativisiwa kahari na nkarhi hi siku ra mfafazelo.
Pfala tivanti na mafasiter xikanwe no susa mpahla e darateni. Vatirhi ava fanelangi ku paka materetere emakaya ya vona nati pompo to fafazela naswona vana ava fanelanga ku pfumeleriwa ku tlanga hiti pompo leti. Mutirhi anga fanelanga ku tlakula nwana loko a ambale swiambalo leswi atirha hi swona loko aye kaya kuya dya swakudya swana nhlekani hikuva ti khemikali tinga nghenelela nhlonge ya nwana. Vatirhi vafanele kuya kamberiwa hi madokodela lembe na lembe.

Translated by Ike Ngobeni