Kubamba Kahle Tifutfo

© Louise Brodie
A tractor with spra tank and folding spraying arms.
Tifo kanye netilwanyana kufanele tivikelwe ngendlela lekahle, kwentiwe siciniseko kutsi atilimati bantfu kanye nevelo. Nakunakekelwa tifo kanye netilwanyana kufanele kuhlalwe kwatiwa kutsi umkhicito kumele ube muhle. Loko kusho kutsi tindlela tekulima kufanele kube nguleto letemukelekile.
Kute kwenteke loko siciniseko kufuneka sentiwe kutsi tifutfo tinaloku lokulandzelako:
Basebenti labafutsako kufuneka bafundziswe.
Nabasebenta ngemitsi, basebenti kufuneka bacophelele.
Bafundze lokubhalwe kulemitsi.
Basebenti kufanele bagcine tintfo tekusebenta tihlobile.
Ungadli noma unganatsi nawuhlanganisa imitsi futsi ungabhemi.
Ungatsintsi sikhumba ngalomutsi, geza tandla kahle ungakadli.
Washa timphahla tekusebenta todvwa ungatihlanganisi naletinye timphahla. Ungayi ekhaya netimphahla tekusebenta.
Ungalahli imitsi emfuleni noma edamini ngoba loko kungcolisa emanti lasebentiselwa kunatsa.
Tifutfo tetifo kanye netetilwanyana kufanele tibekwe ngendlela yakhona, futsi lapho tibekwe khona kungangeni noma ngangubani.
Yenta siciniseko kutsi imilayeto kulemitsi ibhalwe ngelilwimi lelatiwako.
Nakwenteka kuba khona lokwentekako, yenta siciniseko kutsi tintfo telusito lekucala tihlala tidvutane.
Vikela kutsi tikotela temitsi tingaphindzi tisebentiswe nasetiphelile, tente tibe netimbobo ngephansi khona kungatoba nalotisebentisako.
Yenta siciniseko kutsi bomakhelwane labahlala dvutane bayatjelwa nakutofutfwa. Vala iminyango kanye nemafasitelo, futsi ususe timphahla ngaphandle nakutofutfwa. Basebenti kufuneka bangashiyi sigulumba ekhaya lesiphetse umutsi wekufutsa, futsi bantfwana bangavumelwa kudlala dvutane nesifutfo. Basebenti nabaya ekhaya kokudla ngesikhatsi selikhefu bangadlali bantfwana ngetimphahla tekusebenta ngoba umutsi ungalimata sikhumba sebantfwana. Bafutsi kufanele bayobonana nadokotela njalo ngemnyaka.

Translated by Thandokuhle Motha