Nelson Mandela Ukhuluma kumashi yaBomake Labalwela Umtsetfo wemaPasi

©Dr Peter Magubane
Nelson Mandela ukhuluma nelicembu lebesifazane Ngesikhatsi sekumasha kwabo kuya Kubhilidi Lenhlangano bayobhikishela umtsetfo welipasi. Lena mitsetfo beyiphocelela wonkhe ema Afrika langetulu weminyaka lelishumi nesitfupha kutsi atfwale emapasi. Nabehluleka kwenta njalo kusho kutsi bayaboshwa, batfola Sijeziso sasejele noma bayahlawula.
Kungakefiki umnyaka wa 1950, emadvodza lamnyama bekudzingeka baphatse emapasi kuze bakhone kubasedolobheni, kepha bantfu lebebakhona kutfola umsebenti lebebanikwa emapasi. Loku kwavumela hulumende welubandlululo kutsi akhone kulawula emadvodza lamnyama emadolobheni. Bekutsi nakubanjwa umuntfu angenalo lipase, bebavama kubabopha, bavalelwe noma bahlawule. Lomtsetfo welipasi ngumunye lowawenyanywa kumitsetfo yelubandlululo. Ngemnyaka wa 1952, hulumende wakwenta kwaba sidzingo kubesifazane labamnyama kutsi nabo baphatse emapasi kepha loku kwavelwe kwangavunywa.
Ngenyanga yeNgci nga 1952, besifazane labebangetulu kwetinkhulungwane letimashumi lamabili bamasha baya Kubhilidi Lenhlangano ePitoli bayobhikishela Umtsetfo wemaPasi. Bomake balolonkhe luhlobo nesive bahlangana babandzawonye bamashela emalungelo abo kanye nemalungelo ebantfu belibala. Nelson Mandela wahlangana nelicembu labomake lebebayincenye yalokumasha entela kukhuluma nabo abakhombise nekubasekela. Kusuka kuloko kumasha, lesisho lesatiwako “Watsintsa bafati, watsintsa imbokodvo!”

“Itsi indlala/buphuya buchubeka, kute inkhululeko yeliciniso.” ~ Nelson Mandela

Mandela 100 - Mandela: A Man of Principle

Brenda Fassie lobekatsintsekile, umhlabeleli lowatiwako wase Ningizimu Afrika, watsandvwa ngu Mandela....more

Mandela 100 - The Charm of Mandela

Nelson Mandela ubuyela ekhaya lakhe eSoweto ngemuva kwekukhululwa ejele nga 1990. Nelson wakhulela eNo. 8115 eSitaladini saseVilakazi futsi ...more

Mandela 100 - The Fight for Freedom

Mandela abetsandvwa balandzeli bakhe kanye neluphawu lenkhululeko lwabo bonkhe. Uvame kubonwa njengemuntfu longunkhulunkulu eNingizimu Afrik...more

Mandela 100 - The Mandela Legacy

Mandela watfola umchele webudokotela eNyuvesi yase Witwatersrand eGoli....more