Vhunzhi ha mitshelo ya Afrika Tshipembe u fana na dzi ndirivhe, maberegisi, maapula, manngo na miomva zwi ya omiswa. U omisa zwi vha zwi tshi khou nntsha u thaba, zwine zwa tutuwedza uri hu vhe na u oma, yeast na u hula ha zwitshili, hezwi zwi dovha hafhu zwa vha zwi tshi khou thusa uri zwi vhe na vhutshilo vhulapfu musi zwi mavhengeleni. Zwi dovha hafhu zwa fhungudza u lemela na tshikalo tsha mutshelo, zwa ita uri musi u tshi khou endedza zwi ya vha fhasi kha mutengo na u leluwa.
Tshaka Dzine Dza Tenda
Mitshelo na miroho minwe na minwe iya kona u omiswa, fhedzi zwi ya bva na kha tshaka uri ndi dzifhio dzine dza vha khwine ufhira dzinwe. Sa zwe zwa ambiwa nga vho Anton Erwee, vho chief operating officer hangei Source Handmade Foods, arali wa nga nanga lushaka lu si lwone lu ya fhedza lu tshi khou ni fha zwithu zwituku zwisi zwone.
Mitshelo na miroho zwine zwaa vha zwo tou livhaniswa na dzine dza vha dzi tshi khou omiswa, u fana na kha dzinwe dzi tshaka, dzi ya thoma dza kaliwa uri dzi ya tenda na kha u bveledza. Lushaka lwa hone a lu tei uvha lu tshi tou kona zwa u omisa fhedzi na uri muvhala u dzule wo ralo nga murahu ha u omiswa fhedzi u fanela u bveledza zwithu zwine zwa vha uri zwo dala nga tshifhinga tsho teaho kha nwaha hune ha sa do vha na mushumo munzhi na zwinwe zwine zwa nga dzhenelela.
Mitshelo Mitete Kana Yo Khwathaho
Mitshelo inga kha di vha yo neta nga murahu ha u omiswa kana ya rengiswa hu saathu dovha ha sheliwa zwinwe zwa nga nntha. Mitshelo ine ya vha yo omiswa ivha i mitete na u leluwa ula u fhira mitshelo ine ya vha uri ayo khou thoma ya lafhelwa, fhedzi ina vhutshilo vhupfufhi mavhengeleni. Mitshelo ine ya nga dzi berry inga lafhiwa nga swigiri, u fana na juice ya ndirivhe, nga murahu ha musi zwi saathu omiswa u thivhela uri dzi sa konde ngauri dzi fhedza dzi sa tsha lea.
Tshaka Dza Omisa
Vhunzhi ha mitshelo ine ya vha yo omiswa Afrika Tshipembe i vha i tshi khou omiswa kha dzi thirei duvhani musi hu tshi tou fhedzwa u fula, nga mulandu wa uri hezwi azwi duri zwa dovha hafhu zwa leluwa. Sa vhunga mutshelo usi wa vhudi u tshi kha di ita uri zwi thome uvha na munnda, na u sa vha na muvhala wone ha mutshelo, vhunzhi ha mitshelo iya kona u omiswa kha dzi mvula dza vhuria kha vhupo hune ha nga Boland, Ceres Valley, na Klein Karoo Western Cape na Orange River Valley Northern Cape.
Zwinwe zwihulwane zwine zwi ya salelisa vhukuma murahu ndi uri vhabveledzi vha omise nga zwa solar, musi vho sedza mutsho nga uralo zwi do vha zwi tshi khou di oma. Uri hu kone u bveledziwa mitshelo ine ya vha ya maimo a nntha, vhabveledzi vhanzhi vho ita tunnel ine ya do vha thusa u omisa nga zwifhinga zwine ha do vha hu sina mutsho wavhudi. Zwa mudagasi zwi ya dura, zwino vhalimi vha shumisa zwithu zwa mupo, u fana na dzi bioma kana solar energy uri hu kone uvha zwone zwine zwa thusa kha u omisa.
Nga Sulphur Dioxide
Vho Anton vha ri vhunzhi ha mitshelo ine ya vha uri yo omiswa I vha yo lafhiwa nga sulphur dioxide i saathu thoma u omiswa, uri hu kone u kwashea dzi cell membrane dza mutshelo na u kona u lavhelesa ndila ya u omisa. Sulphur dioxide i dovha hafhu ya thusa kha u thivhela non-enzymatic u shanduka ha muvhala wa wana u tshi vho vha buraweni kha mutshelo. Hezwi zwithusa uri mutshelo u do dzula una muvhala wawo ya dovha ya shuma sa tshithu tsha u thusa uri zwithu zwi songo sina, na uri mutshelo u dzula wo lugela unga liwa nahone huna uri wo vha wo dzula nnda lwa maduvha manzhi.
Mitshelo ine ya vha na muvhala mutsu khayo u fana na mahuyu, raisins, prunes na dzi dates adzi lafhiwi nga sulphur dioxide.
Thengiso
Mitshelo ya Afrika Tshipembe ine ya vha yo omiswa i dzula i tshi khou todea vhukuma hayani na mashangodavha.
Mushumo
Mitshelo ine ya vha uri yo omiswa unga ila sa zwiliwa zwa u dzinza kana wa shumisa musi u tshi khou bika kana kha dessert. Mitshelo ine ya vha uri yo omiswa i vha yo dala vhukuma fibre, antioxidants ya dovha ya vha na mutakalo. Tshipida tshithihi tsha mutshelo une wa vha uri wo omiswa tshi vha tshi na pfushi ine ya fana na musi mutshelo u songo omiswa. Naho zworalo hu di vha na zwine zwanga lavheleliwa, sa vhunga dzinwe dza pfushi u fana na Vitamin C i tshi vha yo tuwa nga tshifhinga tsha musi hu tshi khou omiswa.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe