Parsley nga Vhudalo

© Louise Brodie

Dzina la tshisaitsi: Umbelliferae
Dzina lo doweleyaho: Parsley

Tshimela hetshi vhubvo hatsho ndi southern Europe na North Africa. Namusi i tavhiwa u mona na shango hu tshi khou todiwa matari atsho matete na o omaho. Huna tshaka dza hone mbili, ine ya vha na matari o songanaho (Crispum) tshine tsha vha tshimela tsho omaho, ha do vha ha vha na Italian flat-leaf parsley (Neapolitanum).

U Talusa Tshimela

Hetshi ndi tshimela tsha biennial tshine tshi ya bvisa munukhelelo, zwithu zwavhudi na matari ane a difha nga nwaha wa u thoma, arali tsha tendiwa tsha hula na kha nwaha wa vhuvhili, tshi ya ya kha mbeu. Ine midzi yo khwathaho ya nntha iya difha vhukuma musi i tshi kaniwa lwa vhuvhili. Muri hoyu uya hula u swika kha 40 cm u lapfa ya bveledza mbalo ya matsinde ane avha o khwatha nga matari.
Matari a hone ana muvhala mudala wo thanyaho ane avha o adza avha matete avha o khwatha a dovha avha atshi khou difha nahone aya shumiswa kha zwiliwa zwinzhi ngauri adzula a matete lwa tshifhinga tshilapfu.
Vhathu vhanzhi vha itavha nga nwaha vha tshi i shandukisa, vha dovha vha i tavha hafhu.

Mushumo

I tavhelwa munukhelelo wayo wavhudi wa matari, ane a shumiswa a tshi kha di vha matete kana o omiswa kha u bika kana a liwa o ralo na dzi salad.
I dovha ya divhelwa u vha yo dala nga Vitamin C.

Zwine Mavu A Toda Na U Lugiselwa

I vha ya vhudi kha mavu o limiwaho zwavhudi ane avha na pfushi. I hula zwavhudi kha mavu ane pH ya hone ya vha 6 uya kha 7.
Musi u tshi khou lugisela mavu fhethu hune havha na zwimela ndi zwavhudi u shela manyoro. Hezwi zwi amba uri hu fanela u limiwa zwina minwedzi u saathu tavha tshithu uri manyoro akone u dzula na tshikhala tsha u nga kona u mela ha tshene. Hafho fhethu hu fanela u vha ho shumiselwa haraga uri hu bve na tshene yothe na uri hune ha khou fanela u tavhiwa hone hu vhe hu tete. Wa kona u shela manyoro ane a sheliwa musi u tsini na u tavha ho sala duvha kana mavhili uri u tavhe.

Mutsho

I hula zwavhudi kha mutsho une wa vha vhukati ha 14°C na 26°C. I toda mufhiso wa u kona u hula une wa vha vhukati ha 15 uya kha 20°C. Tshimela atshi todi murotholo.

Tshaka

U tshi khou tavhela u rengisa dzinwe tshaka dzine dza divhea vhukuma ndi: Banquet, Champion, Evergreen, Italian curled, Italian Flat, Moss, Pagoda na Triple Curl.
Ndi zwavhudi u toda tsivhudzo u bva kha vhadivhi uri ndi ifhio ine ya nga hula kha vhupo hahanu na ine ya nga rengeswa.
Ndi zwavhudi u divha uri inga rengiswa gai u saathu na u tavha.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe