U Langa Brinjal

© Louise Brodie

U Shandukiswa ha Zwimela

Brinjal i fanela u shandukiswa nga tshimela tsha solanaceous (muṱa wa zwimela zwi sa nyethi vhusiku) zwine zwi ya ṱangana zwa fhaṱa zwili na malwadze.

U Ḓala (tonnes per hectare)

Ya fhasisa: 12 tonnes
Yo linganaho: 20 tonnes
Ya vhuḓi: 30 tonnes+
Vhaṱavhi vhane vha khatha murahu ha tshimela nga murahu ha u ṱavhanya u kaṋa kha vhupo vhune ha ḓiphina nga fhethu hune ha rothola kha tshifhefhe zwi nga wana zwimela zwa vhuvhili kha nwaha nahone hezwi zwi nga ṱuṱuwedza u bveledza dzo no swika 40 tonnes nga hectare.

U Kaṋa

U kaṋa zwi thoma kha vhege ya vhu fumi ho ṱavhiwa wa isa phanḓa lwa nwedzi. Mitshelo iya kaṋiwa nga lufhanga. Musi mutshelo wo no vha na muvhala lukanda lwa shanduka hu vha hu tshone tshifhinga tsha u thoma u kaṋa. Unga isa phanḓa na u dobela mitshelo. Unga kona u ṱanzwa mutshelo wa kona u vhea kha macrate hu tshi khou itelwa u rengisa. Hu fanela u londiwa uri hu sa tshinyadziwe lukanda sa vhunga hezwi zwi tshi tshinyadza.

U Vhewa

Brinjal i fanela u vhewa lwa maḓuvha a 14 hu fanela uvha hu 10°C mufhiso.
Brinjal dzi ya ṱavhanya u sina zwino dzi fanela u tavhanya dza rengiswa dzi tshi tou fhedza u kaṋiwa.

Zwikhokhonono na Malwadze

Zwikhokhonono zwihulwane: Root-knot Nematodes, Red spider mite, Cutworm, American bollworm, Tip-wilters, leaf-eating beetles, na Aphids.
Malwadze mahulwane: Bacterial wilt, Verticillium wilt, Powdery mildew, Anthracnose and other fungal leafspot diseases, Tobaco Ring Spot Virus and Botrytis.
Ri tshi khou itela malwadze na zwikhokhonono ndi zwavhuḓi u kwama vha divhi vha henefho uri vha kone u ṱola zwikhokhonono na malwadze na u ita zwa u shandukisa zwimela.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe