U Bviswa Khothoni ha vho-Nelson Mandela
Nga 1990 FW de Klerk vho do divhadza usa tsha iledzwa ha lihoro la ANC na u bviswa ha vhafariwa vha zwa polotiki, kha vho ho vha huna vho-Nelson Mandela. Musi vha tshi tou bva khothoni, vho Mandela na vho-Winnie vho ya vha dzula nduni ya vho-Tutu Bishopscourt, Cape Town.
Vho-Tutu vho vha vha tshi khou di shuma kha u lwisana na muvhuso wa tshitaula vhukuma na u vhudza vharangaphanda vha dzi kereke kha uri vha late mapfumo. Musi hu na dzi khakhathi vhukati ha IFP na ANC nga murahu kha honoyo nwaha, vho-Tutu vha mbo di litsha lwendo lwavho lwa uya USA vha tshi khou itela uri vha vhe na dzi nyambedzano vhukati ha vho na vho-Mandela na De Klerk na murangaphanda wa IFP vho-Mangosuthu Buthelezi uri hu kone u vha na mulalo.
Musi dzi khakhathi dzi tshi ya phanda vho vha vha tshi ya hune dza vha hone vha tshi amba na zwipondwa. Nga nwedzi wa Lara honoyo nwaha vho mbo di amba na vharangaphanda vha dzi kereke na vha zwa polotiki vha tshi khou amba navho uri vha fanela u shumisana. Nga murahu ha hetshi tshifhinga vho Tutu mutakalo wavho awo ngo tsha vha wavhudi zwa vho ita uri vha dzhie minwedzi vha tshi khou dzula Atlanta, Georgia.
U Takalela Fulaga ya Tshitshavha
Hu tshi khou fhatiwa khetho dza u thoma dza mbofholowo nga 1994, vho vha vho takala uri muloro wa vho u khou wedza. Vho tendela na tshitshavha tshi tshishumisa zwifanyiso zwavho hu tshi khou itela uri hu kone u thubiwa kha dzi khetho, musi vho Mandela vha tshi thuba vho ita na uri hu vhe na tshumelo ya thabelo. Vho-Tutu vho ita uri hu de vhathu vha lutendo lunwe na unwe ho katelwa na Christian, Muslim na Jewish.
Vha tikedza muhumbulo wa uri vhathu uya nga u fhambana vha ya dzula vhothe nga lufuno, vha ita uri hezwi ndi zwone zwa "rainbow nation" zwine zwa khou shuma kha Afrika Tshipembe liswa line la sa khethulule muthu nga lukanda kana nga mvelo na u pembelelana rothe.
Vha Tshi Dzula kha TRC
Nga murahu ha musi muvhuso wa tshitalula u tshi fhela ho do vha na mbudziso ya uri vha muvhuso vha do tou itisa hani nga milandu mivhili yo itwaho murahu. Lihororo livhusi la vha na mulayo wa uri vhathu vhothe vho itaho milandu vha khou fanela u isenga. Nga murahu ha vho thomiwa TRC vho Tutu ha pfi hu do vha vhone mudzula tshidulo.
Mushumo muhulwane ho vha hu u sedza u tambudzwa ha pfanelo dza vhathu, nga zwigwada zwe zwa vha zwi tshi khou rangiwa phanda nga vha muvhuso wa tshitalula. Vho Tutu vho vha vha tshi tandulula thaidzo dzine dza vha uri dzo diswa phanda havho nga ndila tharu.
Ndi dzi tevhelaho: Muthu ane avha uri u khou pomokiwa u tea u amba asa shavhi nga zwine akhou ita: a kona u tenda mulandu. Vhane vha khou pomikiwa vha ya tenda uvha na muimeleli: ha kona uvha na u hangwela Vhane vha khou pomokiwa vha vha ya pfumedzana na vhane vha vha uri vho vha khakhela: restitution.
Vho vha vha tshi kwamea vhukuma nga zwitori zwau tambudziwa ha vhathu na pfanelo dzavho. Vho vha vha tshi thetshelesa vha tshi kundwa na nga u vhaisala. Musi huna zwitori zwa dzi ndwa na u vhaisa zwandani zwa vhathu vha ANC, vha lihoro vho ofha uri tshiimo tshavho tshi do tsa.
Vho toda vha TRC vha tshi shuma vha sa shavhi u tshinyadza, fhedzi vho Tutu vho vha vha sa tendi. Vho tsivhudza nga ha u tambudza maanda ane vha vha nao vha ri sa vhunga zwo itea na kha manwe mashango uya nga ha divhazwakale, muvhuso muswa unga kha di tsikeledza nawo usa zwipfi.
Nga 1996 vho-Tutu vho mbo di dirula mushumo sa mu Archbishop wa Cape Town vha tshi khou itela mushumo wavho wa TRC nga 1998 vha imelela TRC kha mvelelo dza 5 kha vho Mandela kha mushumo we wa do farelwa pitori. Vha takalela mushumo wa TRC.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe
Nga dzi 16 Nyendavhusiku 1996, lwa u tou thoma Afrika Tshipembe vho pembelela ḓuvha ḽa u pfumedzana he vhoṱhe na vha afrikaner na vha ...
Nga 1984 vho do thuba kha Nobel Prize hu tshi khou itelwa mulalo, nga henetshila tshifhinga vho vha vha tshi khou vha muthu wa vhuvhili Afri...