Nelson Mandela o a Lokollwa
Ka 1990 FW de Klerk o ile a tsebiša ka ga phedišo ya mekgatlo ya dipolotiki bjalo ka ANC le bagolegwa ba dipolotiki ba ile ba lokollwa, magareng ga bona e be e le Nelson Mandela. Ka morago ga go lokollwa kgolegong, Nelson le Winnie Mandela ba ile ba dula le Desmond Tutu ka legae la gagwe mo ka bishopscourt, Cape Town.
Tutu o ile a fihla mošomong a kgopela go fetša dikiletšo kgahlanong le naga le go bea dibetša kgahlanong le dihlopga tše di sa nyakego kgatelelo gammogo le baetapele ba kereke go tlegela diamano tša bona le dipolotiki. Ge bošoro bo tsoga magareng ga Inkatha Freedom Party (IFP) le ANC ka morago mo ngwagenf wona woo, Tutu o ile a phumula leeto leo a le rulagantšwego go ya USA ka nepo ya go tsenela dipoledišano le Nelson Mandela, FW de Klerk le moetapele wa IFP, Mangosuthu Buthelezi ka go leka go tliša khutšo.
Ge le dikgaruru di phatlalala o ile a ya go ditoropo tše amegilego go thušo batšwasehlabelo. Ka Nofemere yeo o hlophile kopano ya baetapele ba kereke le ba dipolotiki ba go ba kgopela gore ba šome mmogo go fediša dikgaruru. Mo nakong ye Tutu o be a lwala kudu, gomme o feleleditšego a tšea sabbatical dikgwedi tše nne mo Atlanta, Georgia.
Go Thabela Setšhaba sa Molalatladi
Mo go ageng ga karolo ya mathomo ya dikgetho tša temokrasi tša Afrika Borwa ka 1994, Tutu o be a thabile kudu gore ditoro tša gagwe tša naga di a fihlelelwa. O ile a dumela go šomiš sefahlego sa gagwe go diphoustara tša lesolo gomme ge Nelson Mandela a ile a kgethwa go ba Mopresitente o ile beakantša karolo ya sedumedi ya meketeko a gagwe.
Tutu gapeleditše moletlo wa ditumelo tše ntši go akaretša le Bakriste, maMosleme le tša Majuta. O be a thekga kgopolo ya gore batho ba ba fapanego ba dule mmogo ka go kwano. O ile a hlama lereo la “setšhaba sa Molalatladi” le be le dirišwa ka morago ga kgatelelo ya Afrika Borwa ka moya wa batho ka moka, ditšo le ditumelo tše dingwe, ba keteka ka ntle le kgethologanyo.
Go Etapele TRC
Ka morago ga kgethollo, go ile gwa ba le potšišo gore mmušo o tla šoma bjang ka bošoro go ikgafa mengwaga ye e fetilego. National Party e hlohleletšwa tebalelo mola ANC e ipileditše dipalopalo tša pele tša mmušo go bewa ka tshekong go ya bosenyi bja bona. Mafelelong, Khomišene ya Nnete le Poelano/Truth and Reconciliation Commission (TRC) e hlomilwe gomme Tutu o kgopetšwe go šoma bjalo ka modulasetulo.
Nepo ya TRC e be e le go nyakišiša ditlaišo tša ditokelo tša batho tšeo di dirilwego ke dihlopha tšeo di be di thekga le go tšeo di be di ganetša kgethologanyo ya pušo. Tutu o be a na le mokgwa wo motelele wa go swara melato yeo e be e bewa pele ga gagwe. Mokgwa wa gone o be o akaretša tše di latelago: Bagononelwa bao ba amegago ba utolla ka botlao mediro ya bona: Molao wa go ipolela. Bagononelwa bao ba amegago ba ka fiwa tebalelo ya semolao go tšwa go sekišwa: Molao wa tebalelo. Bagononelwa bao ba amegago lokiša le batho bao ba ba senyeditšego: Molao wa go lokiša.
Tutu e be a kgwatha ke dikanegelo tša ditlaišo tša ditokelo tša batho tšeo a bego a di theeletša gomme gantši o be a fenya ke maikutlo. Ge dikanegelo tša dikgaruru le tlaišo ka matsogong a ANC di tšwela, mokgatlo o be o tšhogetše tumo ya a tla fela. E be e nyaka go fetola karolo ya TRC ya mafelelo ya go bega go thibela tshenyo, eupša Tutu ga se a dumela.
O ba lemošitše ka tlaišo ya maatlam a re, bjalo ka ge e diragetše ka dinageng tše dingwe kgale, mmušo wo mofša o ka thoma kgatelelo go swana le wa kgale. Ka 1996 Tutu o ile a tšwa go mešomo ya gagwe bjalo ka mopišopomogolo ya Cape Town go dira mošomo wa gagwe wa TRC gomme ka ka 1998 o abile pego ya bone ya TRC go Nelson Mandela mo moletlong kua Pretoria. O ile a lemoga diphošo tša TRC eupša o be a thabile ka mošomo wa yona.
Translated by Lebogang Sewela
Ka 16 Desemere 1995, la mathomo, Afrika Borwa e ile ya keteka Letšatši la Poelano moo bobedi bja Seburu le ditšo tša tokologo ya ntwa di...
Ka 1984 Tutu thopile sefoka sa Nobele ya khutšo, gomme a ba MoAfrika Borwa wa bobedo go dira bjalo. O be a hlomphelwa maitekelo a gagwe a g...