Nyimelo i Songo Dzuliseaho
Nga 1980 kha mushumo wanga vhanwe vha vha rangaphanda vhanga vha dzi kereke na mirado ya kereke vho tuwa vha ya vha vhonana na vho PW Botha vhe vha vha vha mu Prime Minister nga tshenetshila tshifhinga na vhanwe vha shumisani navho.
Ro vha ri tshi khou vha sumbedza uri zwa u sa dzulisea zwi nga si fhela arali vha sa litsha Ra mbo di zwi amba henefho uri ri ya zwidivha uri mapholisa ndi vhone vha siki vha zwine zwa khou itea na uri rine ari khou ri huna zwine ra khou toda vha tshi ita zwine zwa nga khakhisa thikhedzo yavho nga tshavho.
Ra nwala bambiri line la vha na zwithu zwina, zwine arali zwa nga itwa zwi nga thusa kha u sumbedza zwine muvhuso wa khou toda u ita zwone kha u nga shandukisa zwithu zwa polotiki ya vhukuma kha maanda a u kovhelana. Vha humbule hezwi ho vha hu 1980.
Ra ri: Ra ri ri khou toda vhudikumedzeli kha mudzulapo munwe na munwe wa Afrika Tshipembe zwi songo khethekanyiwa: Hu thutiwe mulayo wa u tshimbila wo fara basa (u shavhisa dzi khakhathi). Zwa u sokou fariwa usa sengi na zwa u sokou pfi wo i ledzwa u ita tshithu. Na zwa u bviswa ha vhadzulapo, vha kone uda na ndila ya pfunzo ya vhathu vhothe.
Mudzulapo wa Afrika Tshipembe uya kha Munwe
Ho vha hu si zwithu zwine zwa nga konda uri zwi vhe hone, arali muvhuso uvhe wo zwi tenda ho vha husa tsha do vha na dzi khakhathi, u shuluwa ha malofha u kwata na u tshinyiwa ha ndaka. Ra sasaladziwa nga vhathu vhatsu nga rine uri ro ya ra tangana na vha muvhuso. Ho vha hu nyimelo nthihi ine ndo i amba kha vhurifhi he nda vhu nwalela vho John Vorster.
Fhedzi ri ya zwidivha uri hu itea mini. Vho zwi rwisa nga muya. Hu sina ndavha uri ndo lingedza u ita mini ndo edzisa hafhu uya u tangana na mu prisidenthe ho no fhela nwaha ndi tshi khou ya u amba nae sa mudzulapo na mudzulapo mu tendi na munwe mutendi makhulu na makhulu, ndi na fulufhelo la uri hu do vha na zwine vha do zwiita, muthu mutshena muthihi wa Afrika Tshipembe hune muthu mutsu wa muthihi anga toda u mubvisa nga mulandu wa muvhuso wa tshitalula une avha tendi, uri hu kone uvha na Afrika Tshipembe li sinaho khethululano nga lukanda.
Muvhuso wa Tshitalula usa Humeli Murahu
Vho hana zwothe zwe nda amba. Nga kha zwa uvha mubebi, u nga vha khoda uri vho vha na tshivhindi tsha u kona u vhudza vha tshena uri ahuna ndila ine nga yothe vha nga kona u amba vhumatshelo ha Afrika Tshipembe. Mashudu mavhi avho nga tsha isa phanda uri vha fhedze vha tshi khou takadza vhathu vhatsu kana vha tshena. Musi ri tshi rembuluwa ri ya kona u vhona vhanna vhe vha vha vha sina zwivhindi.
Naho zwo ralo vho vha vho di lugisela uya doroboni ya Alexandra (nga nwedzi wa Luhuhu 1986) vha tshi khoua u thusa kha dzi pfudzungule hanengei vha ya vha imela na Cape Town vha tshi khou amba na vha muvhuso nga ha tshiimo tsha shango. Nga 1984 vho vha vha tshi khou amba zwithu zwizhi na maanda a u kona u kovhelana, nahone muvhuso wa disa munwe mulayo une wo vha wone we wa tou nana u khokhovhedza vhathu vhatsu ubva nga 1910.
Ho vha na u tenda uri muvhuso wa tshitalula unga si vhu ye wa vuwa wo tuwa. I fanea u tshinyadziwa isaathu tshinyadza shango lashu. Mulayo wo vha u tshi khou funa vhathu vha vha tshena fhedzi huna munwe mulayo wa ma Coloureds na Indians, vha tshi shumisana nga tshavho na u tsikeledziwa na u phadaladziwa.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe
Ndi linwe la dendele line la divhiwa vhukuma Afrika tshipembe vha tshi khou divhelwa u lwela pfanelo dza vhathu na uvha muthubi kha Nobel Pr...
Nga dzi 07 Tshimedzi 1931, Desmond Mpilo Tutu o bebiwa nga zachariah (mudededzi) na Aletta (mushumi wa nduni) Klerksdorp kha vundu la North ...