Vuhumelerisi Emisaveni Hinkwayo
Mihandzu ya citrus hi yin’wana ya ndhuma naswona yihumelerisiwa tani hi tinxaka tohambana hambana ta mihandzu emisaveni hinkwayo. Citrus yi humelerisiwa eka tindzhawu hinkwato ta vuhumelerisi eka swiphemu hinkwaswo swa tiko nkulu e handle kale Antarctica. Kuringana kwalomu ka ti kotara tinharhu ta vuhumelerisi bya citrus emisaveni hinkwayo yi humelerisiwa e Northern Hemisphere. Mihandzu leyi yotala yi humelerisiwa e USA xikan’we nale tindzhawini ta Mediterranean, hambiswiritano, tiko leringana vuhumelerisi lebyikulu ngopfu bya citrus i tiko ra Brazil.
Vuhumelerisi eAfrika Dzonga
Kuya hi nhlayo ya vuhumelerisi, mihandzu ya citrus yina xiphemu xikulu swinene eka vuhumelerisi bya mihandzu e tikweni ra Afrika Dzonga, naswona yi languteriwe ku yisiwa ematikweni yale handle. Tindzhawu ta vuhumelerisis bya citrus e Afrika Dzonga hitona ti xaviselaka ngopfu matiko yale handle laha Dzongeni wa Afrika naswona ti khumbeka kutlula kwalomu ka 60% wa mihandzu leyi xavisiwaka e Dzongeni wa Afrika. Tiko ra Afrika Dzonga ira vumbirhi loko swita eka ku xavisela matiko yan’wana mihandzu, laha leri rhangaka emahlweni kunga tiko ra Spain.
Ndzhawu ya Vuhumelerisi
Tinxaka ta citrus tihumelerisiwa eka maxelo yo hambana hambana ya tindzhawu ta Afrika Dzonga naswona vuhumelerisi byile ku tlakukeni swinene etikweni hinkwaro. Tindzhawu nkulu ta vuhumelerisi tikumeka exifundzhni xa Western Cape, Eastern Cape, xikan’we nale tibuweni ta Orange River e Northern Cape, KwaZulu-Natal Midlands, vuhuma dyambu bya Mpumalanga na Limpopo.
Nguva
Nguva ya citrus e Afrika Dzonga yisungula hi nhweti ya Nyenyanyani hi swikwavava kutani yiya emahlweni kufikela Ndzhati loko ku tshoveriwa malamula yo hetelela ya tshoveriwa.
Ku Xavisa
Mihandzu ya citrus e Afrika Dzonga yi xavisiwa kwala tikweni ra Afrika dzonga naswona ya xaviseriwa nale ka matiko akelani. Citrus yitlhela yi xaviseriwa e Europe nale UK, Eastern Europe, Middle East xikan’we nale Asia na North America.
Switirhisiwa
Mihandzu ya citrus yitele swakudya. Muhandzu wakona wa dyiwa naswona makamba ya cukumetiwa.
Nhlonge (zest), makamba lawa yanga phutsela muhandzu lowu, ya tirhisiwa ku engetela nantswo eka swakudya na swin’wiwa.
E handle ka kudyiwa ka muhandzu, citrus yi tala ku tirhisiwa ku endla juzi ya mihandzu.
Mihandzu ya citrus na juzi switlhela swi cheriwa exikoteleni, swi omisiwa kumbe swigwitsirisiwa. Leswi susiwaka eka citrus switirhisiwa ku endla murhi xikan’we na switolwa.
Translated by Ike Ngobeni