Ndzhawu leyi Tsakamaka ya Nambu wa Orange River

Tindzhawu to Nona

©Nigel J Dennis
Nambu wa Orange River hiwona wuri woxe lowu phakelaka mati endzhawini ya Richtersveld, naswona wuseketela ndzhavuko lowu ringaneleke wa mati yotenga eka swivumbiwa. Tihlampfi tikatsa yellow fish, sharptooth catfish (barbel), sardine, banded bream na yale Namaqua barb. Muxaka wa Cape clawless otter yitala kuvonaka swinene etlhelo ka nambu lowu, e Alexander Bay, xikan’we na nhlayo yale henhla ya Cape fur seals (leyi sweswi yivuriwaka South African fur seal) takumeka swinene natona.
Nambu wo anama wa Orange River (kumbe estuary) iyin’wana ya tindzhawu to nona swinene leti kumekaka endzhawini liya. Natindzhawu letingana ndhope, marshes, flood plains na swihlala, swi seketela kuhambanana ka tinyenyani – ku fika eka 10 000 wa tona, leswi yimelaka kutlula kwalomu ka 60 watinxaka. Leti tikatsa ti flamingos (madzana dzana hi leti vonakaka ematini ya nambu lowu), Cape cormorants, chestnut-banded plovers, Egyptian geese, Cape teal, Great white pelican, South African shelduck na African sacred ibis. Kutlhela kuva na kwalomu ka 14 wa tinxaka letinga xaxametiwa eka nxaxameto wa IUCN Red List of Threatened Species. Leswi swikatsa Damara tern, African purple swamphen, Barlow’s lark na Cape long-billed lark.
Hikwalaho ka sweswo, e non’weni wa nambu wa Orange River wuvuye wutivisiwa tani hi RAMSAR wetland leyingana nkoka wa misava hinkwayo. Xobiha xa kona, ndzhawu leyi yichichiwile xiyimo hikwalaho ka migingiriko ya mayini leyi humelelaka etlhelo ka tibuwa ta nambu lowu; xirilo xa vona axi wela eka tindleve letinga fa hikuva na valanguteri vakumeka eka ndzhawu leyi khale a yirisiwile e dorobeni ra Alexander Bay. Sweswi, hikhensa leswaku, valanguteri votala vale Namibia na Afrika Dzonga va ringeta ku pfuxelela ndzhawu leyi yotsakama leswaku yitlhelela e vutshan’wini.

Translated by Ike Ngobeni