Malembe yosungula ya Nelson Mandela

Xifaniso xa Playboy lexi axi anakanyiwa

©Eric Miller

Eku heleni ka malembe yava 1950, Nelson Mandela ari murhangeri loyi atiyimiserile swinene wa vandla ra ANC. Ari un’wana wa lava ava tisa ku cinca eka vandla ravantshwa ra ANC Youth League, laha se a veke nhlangano eka gondzo roya langutana na mfumo wa xihlawuhlawu ematihlweni hiku tisa ku cinca eka vurhangeri etikweni hi 1949', ari mutinyiketeri nkulu wa Defiance Campaign hi 1952, naswona a langhiwe kuva murhangeri wa Transvaal province laha anga vuya a humesiwa hi swikoxo swosiveriwa hi mfumo; kusukela December 1956 ari un’wana wa vahehliwa eka Treason Trial leyi ayiya emahlweni.

E handleni ka hinkwaswo leswi, xifaniso xa wanuna wotlanga hi tintombi axi fanisiwa na Mandela. Leswo anga tiyimiselangi hiti polotiki aswihleveteriwa hi swirho swinwana swa vandla ra ANC.

A hambanile swinene na varhangeri vanwana: a lehile, ari na rhambu ra kahle no yimeka, a ambala kahle, a dume hiku rhandza kuti hlanganisa swinene na vanhu, a chayela movha, naswona nsati wakwe eka vukati byakwe bya vumbirhi, a sasekile Winnie. Naswona, ari na ndhuma yoka yinga tolovelekangi yakuva un’wana wa vayimeri voka vanga talangi vavantima lava vaha ku amukeriwaka tani hi vayimeri.

Ku hlamula

Loko malembe yari karhi ya famba, xifaniso lexi axi anakanyiwa xivuye xiti humesela erivaleni. Mandela hiku switiva naku switsakela kayena uvuye ati veka emahlweni swinene eka tipolotiki laha anga hoxa xandla swinene hinkarhi lowu matimba ya valungu aya tinyike matimba na tihakelo to tika swinene leti ati yimele muntima un’wana na un’wana loyi a tsotsomba kumbe a hlamula loko kuvulavuriwa na yena.

Mandela se a hlangane naswona leswi eti khoto taka majistarata laha a tirha tani hi muyimeri xikan’we na muyirhi kulorhi wakwe eka ANC, Oliver Tambo. Feme ya vona ayiri na tihofisi tintsongo e Chancellor House loko u tlula xitarata kusuka eka muako wa khoto lowukulu e Fox Street, e Johannesburg, naswona kwala khoneni kusuka eka basement akuri na tihofisi ta ANC.

Kuhumelela emahlweni kava majistarata, lava hinkwavo ka vona avari valungu aswinga olovi. Vamajistarata lava avanga khomeki kahle, nkarhi wunwana vava na nsele loko vafanele vatirha na vayimeri va vantima.

Avafanele kuva vava amukela loko vari e khoto kambe aswitikomba swinene leswaku vanwana avanga switsakeli kuva vafanele ku khoma munhu wantima hi malwandla tani hileswi akuri na ndzingano emahlweni ka nawu. Mandela, loko a humelela emahlweni ka vona, ava hlonipha kambe ava kombeta leswaku u yimela mhaka ya yena.

Translated by Ike Ngobeni