Vito ra xi science: Ocimum basilicum
Vito ra ntolovelo: Basil or Sweet Basil
Ximilani xa basil xivikiwa kuva xitumbuluke e India. Namuntlha xibyariwa emisaveni hinkwayo kuva xitirhisiwa tani hi matluka yotsakama, lawa yanga omisiwa xikan’we na mafurha yankoka.
Nhlamuselo ya Ximilani
Ximilani xa basil yikula kuya fika eka kwalomu ka 700 mm hiku leha naswona xina tshindi ra mitsembyani leri tsindziyelaka naswona riva rihunyi loko ximilani xiya xikula. Matluka ya rihlaza leri vonikelaka ya xivumbeko xa oval iya xirhendzevutani emasunguleni kutani ya tontswa nyana emakumu.Matluka ya fika kwalomu ka 80 mm hiku leha naswona yava 30 kuya eka 50 mm hiku anama. Tinxaka tin’wana tina matluka lawa yanga tshuka nyana. Loko ximilani xipfumeleriwa kukula kukondza xifika emakumu laha xivupfaka xiva na mabilomu yobasa kuya eka lilac hi muhlovo lawa yangata huma kutani yava mbewu.
Switirhisiwa
Basil yi byaleriwa matluka lawa ya yona ya aroma lawa ya tirhisiwaka yakarhi ya tsakama kumbe ya omile xikan’we naku endla mafurha yankoka na essence. Matluka lawa yatsakamaka na lawa yanga oma ya tirhisiwa eku swekeni kutisa nantswo xikanwe naku dyiwa yatetano eka ti salads.Basil yitiveka ngopfu kuva yitirhisiwa tani hi murhi: yipfuneta eka nausea, mpfuvelo naku pfimba. Yitlhela yitirhisiwa ku pfuneta eka anxiety tani hileswi yikotaka ku ehlisa xiyimo. Basil yitlhela yipfuneta loko munhu ari na migraines naswona yitlhela yipfuna eka vanhu lavangana mavabyi ya epilepsy.
Swilaveko na Ndzulamiso wa Misava
Basil yi hanya kahle swinene eka misava ya sandy loam leyi tswongaka kahle swinene mati leyingana swakudya swotala. Yinga kula emisaveni leyingana ti pH to hambana kusuka eka 4.5 kuya eka 8 kambe yihanya kahle ngopfu loko misava yiri na pH ya 6.5.Loko kululamiseriwa misava eka ndzhawu yobyala swina nkoka ku chela manyoro yo ringanela eka misava. Manyoro ya fanele kurimeriwa ehansi ka misava kuringana nhweti loko kunga se byariwa leswaku kunyikiwa nhova nkarhi wakuva yi mila. Misava yaleyo yifanele kuva yirimiwa nakambe kuringana kwalomu ka vhiki loko se kulava kubyariwa leswaku nhova leyinga mila yita rimeriwa ehansi naswona ndzhawu yo byalela eka yona yiva yingari na nchumu.
Maxelo
Basil yimila kahle eka maxelo lawa yanga exikarhi ka 12°C na 28°C. Yi lava maxelo yakuva ehehnhla ka 20°C kuva swimilani swimila. Ximilani xa basil xi chava ngopfu gwitsi. Ku hisa ngopfu kumbe kutitimela ngopfu swi onha ximilani xa basil xikan’we na matluka yaxona lawa ya nyenyelaka.Swibyariwa
Laha ku humelerisiwaka kuva yiya xavisiwa, swibyariwa swa ndhuma swotala hileswi: Anise, Camphor, Cinnamon, Dani, Dark Opal, Genovese, Large leaf, Lemon, Mammoth, Purple ruffles na Sweet.Swina nkoka swinene kuva u kuma switsundzuxo eka ndzhawu yaleyo mayelana na mabyalelo xikanwe na na khamphani ya mbewu eka muxaka wakahle lowunga lulamela eka makete wa kona.
Unga byali nchumu kufikela kutiveka makete lowu kufaneleke ku byaleriwa wona.Translated by Ike Ngobeni