George Bizos na Nelson Mandela

© Eric Miller

Muyimeri wa Vatshikeleriwa

George Bizos, loyi a dume hiku yimela vatshikeleriwa hi mfumo wa xihlawu hlawu, utlhele ava na ndhuma yakuxa xiphemu xa ntlawa lowu awu katsa na mu Afrikaner Bram Fischer — loyi ari wa nyimba yin’we na Orange Free State Boer President — lava vanga yimelela Mandela eka yinwana yamilandzu yankoka swinene eka 20th century, the Rivonia Trial.

Muhaxi wa TV, Debora Patta, utsundzuxe Bizos leswaku a rhurheriwa xihuku swinene eka kuva a ponisile Mandela navatirhi kulorhi kuva vakuma xigwevo xa rifu', laha Bizos anga hlamula kahle aku, 'Onge se ndzi khensiwa ngopfu.'

Kutiyimisela ku fa

Bizos u hlamusele leswaku kuvilela kayena kuve kusukela eka marito ya matimu swinene lawa Nelson Mandela anga ya vula eka xitatimende xakwe loko kunga se humesiwa xigwevo. A vilerisiwa hileswaku marito lawa yangava ya hlohletele jaji kuva a langutisisa swinene xigwevo xa rifu.

Bizos aku: Xi ave xa mina xiri xoxe eka mpfapfarhuto wa xitatimende lexi loko wahaku humesiwa, andzi vilerisiwa swinene hi xitatimende lexinge atiyimiserile ku fela leswi atshembhela eka swona. Ndzi ringetile kuburisana na yena ndzi ku,’Xana waswitiva leswaku, Nelson, leswi swinga tekiwa leswaku wena uri ulava rifu kumbe ku fa ke.

U lava ku hanya utiphinahi leswi awu yimela swona na mihandzu ya kona. Kahle kahle leswi hileswi ufaneleke ku swivula. Laha anga vuya a lulamisa kona no teka xitsundzuxo xa mina aku’ Loko swifanerile, ndzi tiyimiserile ku swifela’ Sweswo akuri leswi ndzi nga hoax xandla eka swona ntsena.

Tiko ra Xidimokirasi na Ntshuxeko

Tani hilaha swinga vuya swivuriwa hiku ntshuxeka, ku nonoka, na hi ndlela ya kahle, xitatimende xa Mandela xitwerile eka khoto hinkwayo: Ndzi lwele ndzingano eka vanhu vobasa, ndzi lwela ndzingano eka vanhu vantima.

Ndzi rhandza swinene miehleketo ya tiko ra xidimokirasi na ntshuxeko wa vanhu, laha vanhu vahanyaka swinwe hikurhula na ndzingano.I miehleketo leyi ndzi tshembhaka kuyi hanyela naku vona yihumelela, kambe, Hosi ya mina, loko swifanerile, i miehleketo leyi ndzi nga tiyimisela kuyi fela.

Ndlela ya Vavanuna Vanene

Patta avutisa aku, 'Xana awu tshovekile moya loko vakuma xigwevo xo tsham e jele vutomi hinkwabyo ke?' Nkulukumba Bizos ahlamula aku, 'Sweswo swahlamarisa. Andzi tshunxekile. Himpela xigwevo xa rifu, ahi xigwevo xotsakisa. Kambe a hitshemba leswaku avenge xitirheli.' Laha eku heteleleni votala vavona vanga vuya vaxitirhela.

Bizos u komisile mavonelo yayena hi Nelson Mandela xikan’we na valwela ntshuxeko lavanwani lava a bula na vona kuva hlamusela hileswi humelelaka laha anga humelela tani hi munhu loyi ari endzhaku ka swona. Loko avutisiwa hileswi ati nyungubyisa hiswona, ute: “Kuva ndzi hoxe xandla nakuva hitivanile; leti i tinhena.

Magweta vana rhengu ravumbirhi leri vari tlangaka. Leswaku utava muyimeri wa kahle ufanele uyimela vanhu va kahle naswona ndzive na nkateko waku hlangana na vavanuna va kahle, vaxivindzi, vavanuna lava vanga ti ehleketeleleki vari voxe,xikan’we ni vavasati lava ava tiyimiserile ku rivala hi ntshuxeko wa vona, vatiyimisela kunyikela vutomi bya vona leswaku kutava na ntshuxeko. Naleswaku ndzi pfumeleriwile kuva na xiaveeka vutomi bya vona hileswi ndziti nyungubyisaka hiswona.”

Translated by Ike Ngobeni

Mandela By Advocate George Bizos

Bizos u vulavule hiku leha swinene hivuxaka byakwe na Mandela hinkarhi lowu arhambiwe eka nongonoko waka e-TV wa Debora Patta wa Third Degre...more